Ο άνδρας στη νουβέλα του Νίκου Ιατρού Αυτό έκανες πάντα (εκδόσεις Ίκαρος 2025, ISBN: 9789605727536) θα παραμείνει χωρίς όνομα μέχρι το τέλος. Η ταυτότητα που πρωτοστατεί είναι εκείνη του ρόλου του ως πατέρα και σε δεύτερο πλάνο ως συζύγου αλλά και ως αρσενικού μέσα στη δομή μιας οικογένειας που, όπως οι περισσότερες, ξεκίνησε με ούριο άνεμο και κατέληξε διαλυμένη.
Είναι ένας εσωτερικός μονόλογος σε πρώτο πρόσωπο, μια αγωνιώδης κριτική διερεύνηση της ζωής του καθώς ψάχνει απεγνωσμένα να βρει τον εξαφανισμένο γιό του, σκάβοντας μέσα του να διαγνώσει τις δικές του υπαιτιότητες που ώθησαν το παιδί να εξαφανιστεί.
Το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας εκτυλίσσεται στη σκέψη του πατέρα – αφηγητή καθώς τριγυρίζει στην παραθαλάσσια πόλη όπου ζει. Το γκρίζο αστικό τοπίο με τους συνεχείς θορύβους, τη βρωμιά, τους ανήλιαγους πυκνοκατοικημένους δρόμους και την πολυκοσμία του, αποτελεί το φόντο που βαραίνει επιπρόσθετα την ψυχολογική του κατάσταση.
Σημεία της πόλης, συνήθεις διαδρομές στον ιστό της, η θάλασσα με την παραλία της ανακινούν μνήμες τόσο από τη δική του παιδική ηλικία όσο και από του γιού του, αναδύονται ζωντανές στη σκέψη του, μπλέκονται η μια με την άλλη. Για το κάθε τι αποτιμά τον εαυτό του λίγο, μια πατρική φιγούρα σε απόσταση από το παιδί, σε μόνιμη αμηχανία ή και αδιαφορία ως προς το τι θα ήταν καλό να πράξει. Ένας πατέρας που προτιμούσε να παραχωρεί στην μητέρα το βάρος της ανατροφής. «Αυτό έκανες πάντα» διαπιστώνει σε πολλές περιπτώσεις ως τελεσίδικη ετυμηγορία.
Μια βαθιά ενδοσκόπηση ενός πατέρα που εξαιτίας της εξαφάνισης του γιού του μαζί με τη σωματική του κατάρρευση λόγω μιας διαγνωσμένα ανίατης ασθένειας, ξηλώνει τον εαυτό του εις τα εξ ων συνετέθη, υποκινούμενος από τη λαχτάρα του να προλάβει να τον βρει και να του μιλήσει, να του δείξει την τόση αγάπη του για εκείνον, να ζητήσει συγγνώμη.
Ο συγγραφέας Νίκος Ιατρού επιτυγχάνει να διεισδύσει στην προσωπικότητα του ήρωά του με ενσυναίσθηση αλλά και ανελέητη αυτοκριτική. Η κοφτή αφήγηση με σύντομες λιτές προτάσεις που άλλοτε τον αποκαλύπτουν πλήρως στον ίδιο του τον εαυτό και άλλοτε συνηγορούν στο να φιλοσοφεί με διαυγή πικρία, πείθει τον αναγνώστη για την υπόστασή του ως πραγματικό πρόσωπο που κινείται ανάμεσά μας φέροντας το αβάσταχτο βάρος της γονικής ευθύνης. Με αυτό τον τρόπο εγείρει θέματα για τον ρόλο του πατέρα στην οικογένεια, τη σημασία της συμμετοχής του στην ανατροφή ενός παιδιού, τις στερεοτυπικές συμπεριφορές του αρσενικού που προκύπτουν σε κάθε του κίνηση, όπως και τα προβλήματα που εντέλει απορρέουν από αυτές και επηρεάζουν δυσμενώς τις γονικές σχέσεις και κατά συνέπεια τον χαρακτήρα του γιού.
Το βιβλίο Αυτό έκανες πάντα είναι μια συγκινητική νουβέλα γραμμένη με απλότητα και ειλικρίνεια, το δύσβατο προσωπικό ταξίδι ενός γονιού που αναζητά τις ευθύνες της αποτυχίας του σε κάθε επίπεδο, δίχως στιγμή να προσφέρει ανακουφιστικές δικαιολογίες ούτε καν στη σχέση του με τη σύζυγο και μητέρα του παιδιού του, αλλά ούτε και με τους ίδιους του τους γονείς. Μια δύσκολη, απέλπιδα διαδρομή που στην πορεία της θα αναγνωρίσουμε κομμάτια του εαυτού μας και θα ευχηθούμε σιωπηρά να μην χρειαστεί να την διανύσουμε ποτέ. Αν και μάλλον ή ήττον θα έπρεπε;
«Πολλές φορές έχω σκεφτεί ότι την αίσθηση του κενού μέσα μας που προκαλεί κάποιος όταν φεύγει από κοντά μας ή από τη ζωή τη δίνει εκείνο το μικρό ή μεγάλο κομμάτι του χώρου που προβλέψαμε γι’ αυτόν και είτε δεν μπόρεσε είτε δεν ήθελε ή δεν πρόλαβε να το γεμίσει. Είναι το κενό που αφήνει η ανεκπλήρωτη προσδοκία. Κι αν η απώλειά μας προσφέρει τη λυτρωτική δικαιολογία του διαθέσιμου χρόνου που εξαντλήθηκε (μαζί με τη ζωή), η εγκατάλειψη αφήνει πάντα την πικρή επίγευση της απόρριψης και της προδοσίας».
