Ένα διαφωτιστικό βιβλίο που κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις Διόπτρα και περιέχει όλα τα γλυκά εκείνα λόγια που θα θέλαμε να ακούμε καθημερινά από τους άλλους για να αισθανόμαστε όμορφα. Λόγια συγνώμης, λόγια αποδοχής, λόγια αγάπης… όλα ειπωμένα επειδή κάποιος κατάλαβε από ένστικτο πώς μπορεί να αισθανόμαστε ή να αισθανθήκαμε μετά από κάποιο συμβάν και προσπάθησε να μας κάνει να νιώσουμε καλύτερα.

Ενσυναίσθηση είναι αυτή η μαγική ιδιότητα, το μαγικό ένστικτο που μας επιτρέπει να καταλαβαίνουμε τι περνάει ο άλλος, απλώς βάζοντας τον εαυτό μας στη θέση του. Όταν όμως η ενσυναίσθηση γίνεται θέμα συζήτησης σε μια τάξη με μικρά παιδιά, καταλαβαίνουμε ότι, στην αρχή τουλάχιστον, δεν μπορεί να είναι γι’ αυτά παρά μια άλλη δύσκολη λέξη, όπως η “σκουληκομε… σκουληκομε…” ούτε και ξέρουν τι είναι και πού ζει. Τη συζήτηση στην τάξη αναπαριστά αυτό το βιβλίο της Φρόσως Φωτεινάκη, που οπτικοποιει  και τα παραδείγματα που φέρνει η δασκάλα.

Μεταξύ συμμαθητών λοιπόν, φίλων, αδερφιών, ακόμη και γονέων, η ενσυναίσθηση κάνει θαύματα! Παράγει όλα εκείνα τα παρηγορητικά λογάκια που διορθώνουν μια αδικία ή μια κακή στιγμή: «Είναι πολύ σκληρό να σουλένε αυτά τα λόγια. Φαντάζομαι πόσο στενάχωρο και φοβιστικό είναι για σένα. Είμα εδώ, δίπλα σου. Δεν είσαι μόνη» ή «Όταν σου τράβηξα το παιχνίδι, κατάλαβα πως στενοχωρήθηκες πολύ. Σου ζητώ συγγνώμη. Άλλη φορά θα σε ρωτάω πριν πάρω κάτι δικό σου».

Τελικά η ενσυναίσθηση δεν είναι κάτι που τρώγεται. Είναι κάτι που νιώθεται. Παρ’ όλα αυτά «μοιάζει σαν τις φανταστικές κρέπες με σοκολάτα που φτιάχνει ο μπαμπας και, όταν τη νιώθουμε… πλημμυρίζουμε από ηρεμία και ζεστασιά!».

Την πλούσια εικονογραφημένη από τη Φωτεινή Τίκκου ιστορία πλαισιώνει ένας πρόλογος της ψυχοπαιδαγωγού Ευτυχίας Βαρσαμή η οποία χτυπά ένα καμπανάκι: «παρατηρώ παιδιά με ενσυναίσθηση και ενήλικες με καθωσπρεπισμό και καταπίεση συναισθημάτων» – επομένως όχι μόνο τα παιδιά, αλλά και οι μεγάλοι είναι καλό να κατανοήσουν την «υπερδύναμη της ενσυναίσθησης». Η πλαισίσωση ολοκληρώνεται από ένα σημείωμα προς γονείς, εκπαιδευτικούς και φροντιστές που επιγράφεται με τα λόγια του Moshin Hamid: «Ενσυναίσθηση είναι να ανακαλύπτεις την ηχώ ενός άλλου ανθρώπου μέσα σου». Το σημείωμα κλείνει υπογραμμίζοντας πως «η ενσυναίσθηση είναι το χαρακτηριστικό που καθιστά τον κόσμο μας περισσότερο ασφαλή για όλους, είναι η απάντηση σε κάθε μορφή βίας, είναι ο οδηγός μας προς τον κόσμο που μας αξίζει». Ας τη γνωρίσουμε εμείς και τα παιδιά μας. και ας μη φοβηθούμε να την αφήσουμε να απλωθεί μέσα μας: θα μας κάνει σίγουρα πιο σοφούς.