H ποιητική συλλογή της Αθανασίας Δρακοπούλου, «Οι αναμνήσεις ενός κωλόπαιδου», που εκδόθηκε το 2024 από τις εκδόσεις Τύρφη, αποτελεί μια τολμηρή και ειλικρινή εξερεύνηση της ανθρώπινης εμπειρίας. Αν και πρόκειται για την πρώτη εκδοτική κατάθεση της Δρακοπούλου, οφείλω να πω, πως πρόκειται για μια αξιοπρόσεχτη κατάθεση, πληθωρική και ουσιαστική. Πληθωρική γιατί η Δρακοπούλου καταθέτει ένα ποιητικό βιβλίο με πάνω από 100 σελίδες και πάνω από 60 ποιήματα [-πράγμα που δεν συνηθίζουν οι πρωτοεμφανιζόμενοι ποιητές και πρωτοεμφανιζόμενες ποιήτριες-], και ουσιαστική γιατί καταθέτει ποιήματα που προκαλούν τον αναγνώστη να αναλογιστεί τις δικές του εμπειρίες και συναισθήματα. Και δεν θα μπορούσε να μην σταθώ στον τίτλο της συλλογής που είναι προκλητικός και αιχμηρός, υποδηλώνοντας μια διάθεση αμφισβήτησης και ανατροπής των κοινωνικών συμβάσεων, ένας τίτλος που είναι άκρως “αντιποιητικός” [-ας μου επιτραπεί η έκφραση-], καθώς δεν είθισται στα ποιητικά δεδομένα της ελληνικής τουλάχιστον λογοτεχνικής σκηνής να ταρακουνάμε τα “λιμνάζοντα” νερά, ή τα νερά μιας συντηρητικής τέλος πάντων ποιητικής ελίτ. H χρήση του όρου “κωλόπαιδο” δεν είναι τυχαία· αντιπροσωπεύει το ανυπότακτο πνεύμα και την αντίσταση σε προκαθορισμένους ρόλους και προσδοκίες. H Δρακοπούλου, μέσα από την ποίησή της, προσπαθεί ίσως να δώσει φωνή σε όσους αισθάνθηκαν περιθωριοποιημένοι ή παρεξηγημένοι, προ(σ)καλώντας τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες να δουν τον κόσμο μέσα από τα μάτια αυτών των “κωλόπαιδων”· ίσως όμως πάλι, να προσπαθεί να εξωτερικεύσει φωνές δικές της, πολύ προσωπικές, που εδώ και χρόνια βρίσκονται καταχωνιασμένες και παραγκωνισμένες στα βάθη της προσωπικής της αποξένωσης και περιθωριοποίησης. Όπως και να έχει, μιλάμε πάντα για “αναμνήσεις”, άρα ο παρελθόντας χρόνος έρχεται να ταράξει πάλι (;) τη νηνεμία των παρόντων καθησυχασμένων ζωών.
Στα ποιήματα της συλλογής διακρίνεται μια εσωτερική ανησυχία που θυμίζει τις πιο ανένταχτες φωνές της Beat Generation. Όπως ο Allen Ginsberg ή ο Gregory Corso στους δικούς του ρηξικέλευθους στίχους, η Δρακοπούλου εκφράζει μια απόλυτη αποστροφή προς την υποκρισία της κοινωνίας, αναδεικνύοντας το αστικό χάος, τη μοναξιά των νέων και την ανάγκη για αδιαπραγμάτευτη ελευθερία. Η άγνοια του κινδύνου, που προβάλλεται στον υπότιτλο, δεν είναι απλώς μια απερισκεψία, αλλά μια συνειδητή στάση ζωής: τολμηρή, αντιδραστική, γεμάτη από μια αυθεντικότητα που δεν συμβιβάζεται. Η ρυθμική ένταση και η σχεδόν προφορική εκφορά των ποιημάτων θυμίζουν την τεχνική του Jack Kerouac, ο οποίος έγραφε σαν να αυτοσχεδίαζε μουσικά. Η Δρακοπούλου ακολουθεί έναν παρόμοιο δρόμο, δημιουργώντας εικόνες γεμάτες ηλεκτρισμό και σκληρή ομορφιά. Στην ποίησή της υπάρχουν στιγμές ρομαντισμού και τρυφερότητας, που όμως ποτέ δεν παραδίδονται στη μελοδραματικότητα. Αντιθέτως, έρχονται σε αντίστιξη με τον ωμό ρεαλισμό της ποιητικής της αφήγησης.
H γλώσσα που χρησιμοποιεί η ποιήτρια είναι άμεση και ανεπιτήδευτη, γεμάτη εικόνες που αποτυπώνουν την ωμή πραγματικότητα της ζωής. Για παράδειγμα, στο ποίημα «Αχ», γράφει: «Να πρασίνιζαν οι τόποι/ πώς με φιλούσες!/ Σαν τις σφαίρες/ ελεύθερου σκοπευτή/ που εκτοξεύονται από/ τον οισοφάγο» (σ. 15). Η ποιήτρια εδώ συνδυάζει την τρυφερότητα με τη βία, δημιουργώντας μια έντονη αντίθεση που προκαλεί τον αναγνώστη και την αναγνώστρια να σκεφτεί την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων και συναισθημάτων. Η θεματολογία της συλλογής είναι ποικιλόμορφη, αγγίζοντας ζητήματα όπως η μοναξιά, η απώλεια, η νοσταλγία, αλλά και η ελπίδα και η αναγέννηση. Στο ποίημα «Φθινόπωρο», η Δρακοπούλου περιγράφει: «Τα φύλλα πέφτουν/ σαν τις αναμνήσεις/ που/ ξεθωριάζουν/ στον χρόνο» (σ. 18). Μέσα από αυτές τις εικόνες, η ποιήτρια αναδεικνύει την παροδικότητα της ζωής και την αναπόφευκτη φθορά του χρόνου, ενώ ταυτόχρονα υπογραμμίζει την ομορφιά που υπάρχει σε αυτές τις μεταβάσεις. Η δομή των ποιημάτων ποικίλλει, μερικά είναι σύντομα και περιεκτικά, ενώ άλλα εκτείνονται σε περισσότερους στίχους, επιτρέποντας μια βαθύτερη εξερεύνηση των θεμάτων. Αυτή η ποικιλία στη μορφή προσδίδει δυναμισμό στη συλλογή και κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο.
Η ποίηση της Αθανασίας Δρακοπούλου μπορεί να αναλυθεί ως μια βαθιά υπαρξιακή αποτύπωση της σύγκρουσης ανάμεσα στο φυσικό και το ανθρώπινο στοιχείο, ανάμεσα στην αθωότητα και την αλλοτρίωση. Οι στίχοι της λειτουργούν ως σύμβολα της ανεπιτήδευτης ύπαρξης, μιας ατέρμονης προσπάθειας αρμονικής συνύπαρξης με τη φύση, αλλά και με τη φύση του ανθρώπου, που επαναστατεί απέναντι στις αλλαγές της ζωής, σε μια διαρκή κίνηση του κόσμου, μια αέναη πάλη ανάμεσα στη δημιουργία και την καταστροφή, την ύπαρξη και την συνύπαρξη, την παιδική αθωότητα και την ενηλικίωση. Το δηλώνει ξεκάθαρα η ποιήτρια στο ποίημα της «Διαβάσεις πεζών» (σ. 75): «Και πάντοτε της λάσπης οι ηττημένοι» – οι άνθρωποι που ζουν μηχανικά, εγκλωβισμένοι στο προφανές και το χρηστικό – γίνονται σύμβολα μιας κοινωνίας που σταδιακά χάνει το ουσιώδες «Είναι αυτοί, που/ καθώς πολλαπλασιάζονται/ ολοένα λιγοστεύουν, αυτοί που/ καθώς καταγράφονται γίνονται άσπλαχνοι/ μπροστά στην ελάχιστη χαραμάδα ουρανού.»
Εν κατακλείδι η Αθανασία Δρακοπούλου καταφέρνει να δημιουργήσει μια ποιητική συλλογή που είναι ταυτόχρονα προσωπική και καθολική. Μέσα από τις δικές της εμπειρίες και συναισθήματα, αγγίζει θέματα που αφορούν όλους μας, προσκαλώντας τον αναγνώστη και την αναγνώστρια σε μια εσωτερική αναζήτηση και αυτοκριτική. «Οι αναμνήσεις ενός κωλόπαιδου», με τον χαρακτηριστικό υπότιτλο «Άγνοια κινδύνου», προσφέρει μια ειλικρινή και αφοπλιστική ματιά στην ανθρώπινη εμπειρία και αποτελεί μια ωμή ποιητικά και ανυπότακτη συγγραφικά καταγραφή της εμπειρίας του περιθωρίου -υπαρκτού ή φαντασιακού, δεν έχει απολύτως καμία σημασία-, του πάθους και της νεανικής [και όχι μόνο] αμφισβήτησης. Με γλώσσα αιχμηρή, αλλού κυνική και αλλού βαθιά συναιασθηματική, η ποιήτρια σκιαγραφεί έναν κόσμο όπου η σύγκρουση με την καθεστηκυία τάξη είναι αναπόφευκτη, αναδεικνύοντας έτσι ότι ίσως και να είναι το ζητούμενο η αλλαγή, η όποια αλλαγή στον έξω ή έσω μας κόσμο. «Οι αναμνήσεις ενός κωλόπαιδου» είναι μια δυνατή, ειλικρινής και ασυμβίβαστη ποιητική συλλογή, που καταφέρνει να συνομιλήσει τόσο με το παρελθόν όσο και με το παρόν των σύγχρονων ανήσυχων φωνών και αποδεικνύει πως η ποίηση είναι και θα παραμείνει ζωντανή, όταν έχει το θάρρος να είναι αληθινή.
