Η πρόσφατη συλλογή διηγημάτων του δημοσιογράφου Δημήτρη Μανιάτη με τίτλο «Η Καγκέλω», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μετρονόμος (2024), αποτελεί μια εξαιρετικά απολαυστική αναγνωστική εμπειρία. Δώδεκα διηγήματα, που ενώ διαδραματίζονται σε χώρους αληθινούς, αφηγούνται αληθοφανείς ιστορίες, περιγράφουν άτομα της διπλανής πόρτας και εξελίσσονται με μια ρεαλιστική ροή και συνέχεια, καταλήγουν να είναι άκρως ανατρεπτικά και διανθισμένα με σουρεαλιστικά στοιχεία που αναπότρεπτα οδηγούν σε παράδοξες καταστάσεις.
Λιτανείες γίνονται στο όνομα του Καζαντζίδη, ένας τράγος εισβάλλει σε σαλόνι, εραστές συναντιούνται τυχαία έπειτα από δεκαετίες και πάνε κατευθείαν σε ξενοδοχείο πληρωμένων ερώτων, ένας νυχτερινός επισκέπτης ενσωματώνεται στα κοράκια μιας νεκροφόρας, ένας τεχνικός συναυλιών συναντά έναν γίγαντα, ο παραλογισμός σε μια συνεδρία με μέντιουμ, ένας θαμώνας ταβέρνας μεταμορφώνεται στον Ανδρέα Παπανδρέου, ένα μαγαζί του περιθωρίου και η Καγκέλω που σύχναζε σε αυτό, μια αγγελία γάμου κι ένας ανύπαρκτος γάμος στη Τήνο, ένας ραδιοφωνικός παραγωγός που γίνεται συνοδός στις απονομές των Όσκαρ, ένας δημοσιογράφος τα ψέλνει κανονικότατα σε έναν δεξιό, σε ένα υπόγειο μπουζουξίδικο ένας ηλικιωμένος τραγουδιστής αναλαμβάνεται στον ουρανό. Ανθρωποκεντρικά προσεγγίζει ο συγγραφέας τους χαρακτήρες του, που ζουν και κινούνται σε περιβάλλοντα σκοτεινά, αλλά όχι απαραιτήτως του περιθωρίου, σε αστικά τοπία, σε διαδρόμους υπογείων και σε μαγαζιά και σε ταβέρνες που παραπέμπουν σε άλλες εποχές, πιο λαϊκές, πιο φτωχικές, αλλά ίσως και πιο ανθρώπινες. Οι χαρακτήρες των διηγημάτων του Μανιάτη ζουν σε χώρους γεμάτους προκλήσεις, θολούς και μυστηριώδεις, φλερτάροντας με τα όρια του παράδοξου, του παράλογου, του φανταστικού, στοιχειοθετώντας ίσως σκηνικά ιλαρών και παράδοξων καταστάσεων. Πολλές φορές οι ίδιοι οι χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν στα διηγήματα μπερδεύουν την πραγματικότητα με την φαντασίωση, προσδίδοντας στην ανάγνωση μια σασπένς και μια ανατροπή που κρατά τον αναγνώστη | την αναγνώστρια σε μια ευχάριστη αγωνία.
Ο συγγραφέας κατορθώνει με την πυκνή του γραφή να ενισχύσει το δραματικό στοιχείο των ιστοριών του. Οι αφηγήσεις του είναι σύντομες, άμεσες και εξαιρετικά ζωντανές, και τα διαλογικά σημεία ακολουθούν την νόρμα της καθομιλουμένης, παρέχοντας αυθεντικότητα στις ιστορίες. Επίσης καταφέρνει να αποδώσει με αληθοφάνεια την αίσθηση της απομόνωσης και της κοινωνικής περιθωριοποίησης, ενώ ταυτόχρονα κάνει τον αναγνώστη | την αναγνώστρια να αισθανθεί συμπάθεια για τους χαρακτήρες των ιστοριών του. Πράγμα καθόλου εύκολο θαρρώ. Με τα σουρεαλιστικά στοιχεία που ενσωματώνει στην αφήγηση των διηγημάτων του, ο συγγραφέας κατορθώνει να δημιουργήσει έντονες εικόνες που θυμίζουν όνειρο ή εφιάλτη, αναδεικνύοντας την αποπνικτική ατμόσφαιρα ενός αλλοτριωμένου και παράλογου κόσμου, ενός διαφορετικού κόσμου που κινείται τη νύχτα σε απόμερα μέρη και στα σκοτεινά σοκάκια της πόλης ή/και της ψυχής. Ο κόσμος αυτός είναι ένας τόπος όπου η πραγματικότητα και η φαντασία συγχέονται, όπου το οικείο γίνεται ξένο και το παράδοξο μοιάζει φυσιολογικό. Μέσα από αυτήν την προοπτική, ο Μανιάτης καταφέρνει να μεταφέρει την αίσθηση του εγκλωβισμού και της απόγνωσης που βιώνουν οι χαρακτήρες του καθώς οι κανόνες της λογικής διαστρεβλώνονται και τα όρια λογικής και παραλόγου παραμορφώνονται και γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα, διαλύοντας την πραγματικότητα, που αντικαθίσταται από το παράδοξο. Πάντως αξίζει να αναφέρω ότι ο συγγραφέας ούτε κρίνει ούτε επικρίνει ούτε κατακρίνει τους ανθρώπους αυτούς του περιθωρίου. Αντιθέτως αφηγείται τις ιστορίες τους με μια απλότητα και μια φυσικότητα, σαν να είναι ιστορίες που θα μπορούσαν να συμβούν στον καθένα και στη καθεμιά μας. Ή μήπως μας έχουν ήδη συμβεί; Δεν έχετε παρά να το ανακαλύψετε ακούγοντας και το τραγούδι που έχει ενσωματωθεί στην έκδοση, σκανάρωντας απλά το QR Code στο οπισθόφυλλο.
