Στις αστικές τοπιογραφίες κοσμοϊστορικού βιώματος «πόλεις και γεγονότα» του εικαστικού Γιώργου Βούρου, υπάρχει η δυναμική μετουσίωση των χρωμάτων σε εν κινήσει δυνατότητες ανθρώπων, ζώων, συλλογικοτήτων, χωρίς να απουσιάζουν τα μνημεία ως σύμβολα ιστορικής συμπύκνωσης. Συνδέονται συνειρμικά διαφορετικές ιστορικές στιγμές συλλογικού τραύματος ή κοσμοϊστορικών γεγονότων που προβάλλονται σαν ιστορικός χάρτης γεωπολιτικής σε ιχνηλασία και επανανοηματοδότηση πάνω στον ονειρικό κόσμο της ακουαρέλας. Θαρρείς μέσα στη χρωματική ομίχλη εμφανίζονται τα βιώματά μας ως πιθανοτικές αβεβαιότητες, που φανερώνουν τη μη λανθάνουσα ουσία των ανθρώπινων πράξεων κατ’ ορισμό της αλήθειας.
(Γιώργος Βούρος: εικ.1η Παρίσι, εικ. 2η Αραβική Άνοιξη, εικ. 3η Βερολίνο)
(Γιώργος Βούρος: εικ. 4η Μυτιλήνη, εικ. 5η Αλέππο)
Οι τοπιογραφίες του Γιώργου Βούρου θυμίζουν αποσπάσματα από τις ταξιδιωτικές περιηγήσεις ενός φιλοσοφημένου νου, όπως ο Νίκος Καζαντζάκης αναζητά την αγνωστικιστική ανθρωπιά μέσα στην τσιμεντοκονία σκυροδέματος ανώνυμων αστικών μαζών των μεγαλουπόλεων.
Απέχει από τις μελαγχολικές συνέχειες των φυσικών τοπίων του Τάρνερ (Joseph Mallord William Turner), αφού διαπραγματεύεται εννοιολογικά και σημασιολογικά τις επιπτώσεις της παγκόσμιας πολιτικής ισχύος (Power Politics) σε συμβολικές προεκτάσεις ως προς την οικολογία, την παράδοση, την ιστορία, τη γεωπολιτική. Απέχει από τα συμπλεγματικά σκίτσα δεδηλωμένης υπερβατικής βίας του Νταλί, όταν συλλογιζόταν τον κόσμο κακόν σαν την κόλαση της Θείας κωμωδίας (βλέπε Dali, “Divine Comedie – Enfer Chant 11” Divine Comedy – Hell Canto 11), αλλά και όταν ουτοπικά εξάγνιζε στο ενάρετο κάλλος προσβλέποντας στην κατάκτηση του κόσμου από έναν ουτοπικό μονόκερο (βλέπε: Dali, “La conquete du cosmos: L’unicorne” The conquest of the cosmos: The unicorn). Από αυτές τις ευκαιριακές προσεγγίσεις του υπερρεαλισμού ο Γιώργος Βούρος απέχει παρασάγγας, εισάγοντάς μας στον ημίρευστο αφυλετικό κόσμο της ισχύος των κρατών, που και ορατός είναι από τη βία του προς το άτομο, αλλά και αόρατος είναι από τη διαβρωτική ευωχία της παγκοσμιοποίησης.
Οι «πόλεις και γεγονότα» αφορούν πρωτευουσιάνικες συλλήψεις ιδεών θετικών ή αρνητικών που συνοδεύουν την ανθρώπινη περιοδεία από πόλη σε πόλη, όπως η πνευματική διανόηση αποκομίζει τα οφέλη κινημάτων που γεννιούνται στις ιδανικές κοινωνικοοικονομικές συγκυρίες με οξύνοια πρωτοπόρων της διανόησης σε εμπορικά σταυροδρόμια πολιτισμού αιχμής, όπως η Νέα Υόρκη, το Παρίσι, το Βερολίνο, αλλά και η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και των κοινωνικοπολιτικών αναταραχών που εκδηλώθηκαν την επαύριον της Αραβικής Άνοιξης με το δημοκρατικό του πρόταγμα. Ο Γιώργος Βούρος εκτιμά το τίμημα σε αίμα που πληρώθηκε μέσα από την Αιγυπτιακή Επανάσταση (2011), την Εξέγερση στην Τυνησία (2010-2011) και του Λιβυκού εμφύλιου πολέμου (2011, 2014-2025), δίνοντας την εικόνα πολιτικού αναβρασμού στη Μέση Ανατολή και το εκτονώνει στο μεταναστευτικό, όπως προβάλλεται στον Πίνακα Παρίσι, αλλά και το εύστοχο σχόλιο παραλληλισμού της Μυτιλήνης με το Χαλέπι δηλαδή της Συριακής Αλέππο ως μετατροπές τους σε ανθρώπινες περίκλειστες αποθήκες προσφύγων πολέμου την επαύριον της καταστροφής της Σμύρνης το 1922, αλλά και με τον εμφύλιο σπαραγμό που επέφερε η Αραβική Άνοιξη στη Συρία επί Άσαντ.
——————-
Σχετικά με τη Μέση Ανατολή και την Αραβική Άνοιξη, ο εικαστικός φωτογραφίζει υποσυνείδητα τη Λιβύη του 2010-2011. Βασικό αίτημα του Αραβικού Κόσμου ήταν η κατάκτηση μιας λαϊκά εκλεγόμενης δημοκρατίας. Πάνω στην έρημο αιωρείται η φιγούρα του του Λίβυου ηγέτη Μουαμάρ Αλ Καντάφι, αλλά και του Παλαιστίνιου Ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ που πέθανε μυστηριωδώς το 2004. Η δε Παλαιστίνη έκτοτε χάνει βαθμηδόν την αυτονομία της δεχόμενη, έως σήμερα, αλλεπάλληλα χτυπήματα γενοκτονίας.
Στο Βερολίνο το 1961 το τοίχος χωρίζει στα δυο μια άλλοτε πολιτισμένη Γερμανία των τεχνών και της κλασσικής μουσικής ηττημένης από την ακόρεστη λαιμαργία της για παγκόσμια ισχύ και πρωτοκαθεδρία ως νεόκοπη Μεγάλη Δύναμη κατά τον Β’ΠΠ. Οι άνθρωποι του Ανατολικού Βερολίνου συναντώνται για πρώτη φορά μετά από χρόνια με το Δυτικό Βερολίνο με την πτώση του τοίχους το 1989. Μετά από μία καταστροφική πανωλεθρία έπεται εορτή.
Στο εντυπωσιακό πεντάπτυχο θεματικής της Terranica φανερώνεται μια εικαστική διακειμενικότητα ή στιχομυθία με τη Γκούερνικα του Πάμπλο Πικάσο, αξιοποιώντας διακριτικά στοιχεία Μινωικού(βλέπε Μινώταυρος) και κυκλαδικού πολιτισμού στις μινιμαλιστικές ελάχιστες ανθρώπινες εκφράσεις τους. Με υπόβαθρο το λευκό της ακουαρέλας, ως ουδέτερο φόντο επιφορτίζει διανοητικά τους επιχρωματισμένους συμβολισμούς του. Επιτρέπει στον ορίζοντα να μένει ελεύθερα ονειρικός ή εφιαλτικός με επίκεντρο τη γη σε τηλεσκοπική θέαση υπό γεωπολιτικό αναλυτικό σχολιασμό απ’ τον πανόπτη χρωστήρα του δημιουργού. Έτσι, στο λευκό φως της λογικής και καθαρής κρίσης οι πέντε αδελφοί πίνακες, παρουσιάζουν τη σύνοψη της παγκόσμιας ιστορίας του παρελθόντος, του παρόντος, αλλά και το όραμα του εικαστικού για το δυσοίωνο μέλλον, τόσο για την οικολογία, όσο και για τον πολιτισμό μη βίας στην ξεκάθαρη νοηματική γλώσσα των διακριτών μορφών. Υποβόσκει πάντα η εναλλακτική της αρμονικής συνύπαρξης τεχνολογίας και ανθρώπου σεβόμενος το διαθέσιμο των ενεργειακών πόρων ή αξιοποιώντας έξυπνα την πράσινη ενέργεια.
——————-
(Γιώργος Βούρος: εικ. 6η Ωδή στη φιλία και την εμπιστοσύνη, εικ. 7η Ωδή στην αγάπη)
Σε μία εμπόλεμη περίοδο παγκόσμιου αναβρασμού, αλλά και εθνικών κοινωνικο-πολιτικών αναταραχών στην Ελλάδα, όπου η δημοκρατία, η ειρήνη και η δικαιοσύνη απειλούνται με αφανισμό ή συρρίκνωση.
Σε μία περίοδο εξαθλίωσης της ηθικής στάθμης, όπου κυριαρχεί η ατομικότητα του ωφελιμισμού και του καιροσκοπισμού απουσία λογικής και κριτικής σκέψης.
Ο εικαστικός αναζητά σωσίβια λέμβο με τη διαλεκτική της εικαστικής γλώσσας και του κώδικα της πανανθρώπινης τέχνης καταφεύγοντας πνευματικά στον συμβολικό κοινό τόπο και πολιτιστικού κεκτημένου της Κνωσσού ως αναγνωρίσιμο διεθνές σύμβολο ελευθερίας έκφρασης. Η Κνωσσός ήταν ένα διεθνές κέντρο εμπορίου στον τότε γνωστό κόσμο με υψηλή στάθμη πολιτισμού. Ήταν κοινά συμφωνημένο εν είδη πρώιμων δειγμάτων πασιφισμού να συγκρατεί τον πλούτο όλης της Μεσογείου, απουσία στρατού. Η θεματική του επιδέξιου χορού δύο ευλύγιστων νέων, ανατρέχει στις τοιχογραφίες των ανακτόρων της Κνωσσού.
Ο χορός είναι κρίσιμος και στηρίζεται στην εμπιστοσύνη και τη φιλία των ψυχών. Καβαφική ωδή, λοιπόν, στο σώμα που αγάπησε σώμα, για να χορέψουν ως ένα σώμα με δυο ψυχές, σωματοποιώντας, έτσι, τον εννοιολογικό ορισμό της φιλίας. Ο εικαστικός, χρησιμοποιώντας δύο φιγούρες αφυλετικές, τονίζει την έλξη των συμπληρούμενων ψυχικών δυνατοτήτων, όπως το καφέ της γης, και το ουράνια γαλάζιο της θάλασσας. Αφήνει τα στοιχεία να έρχονται σε εγκάρδια έλξη. Μοτίβο λυτό, συνοδευόμενο από κλαδιά ελιάς στα συναισθηματικά κλίματα -θερμό και ψυχρό- των δύο εράσμιων. Ο εικαστικός κάνει ποίηση με χρώματα, σε μία εικαστική γλώσσα κοσμοπολιτισμού, για την επικράτηση της ειρήνης, της φιλίας και της πνευματικής συμπόρευσης. Αυτό καταθέτει σ’ έναν άκρως επικίνδυνο τόπο ανασφάλειας, βίας και επισφάλειας για τον άνθρωπο. Αυτό καταθέτει σε μία γεωπολιτική και γεωοικονομία των κρατών που κοχλάζει από το δούναι και λαβείν της ισχύος των κρατών. Αυτό καταθέτει στη βιαιοπραγία και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Ο εικαστικός με την ακουαρέλα μεγάλων διαστάσεων, μας εισάγει σε ένα ονειρικό μανιφέστο κατά της καθεστηκυίας βίας. Υπερασπίζεται τις ατομικές ελευθερίες τόσο τις δικές του, όσο και του πλησίον του. Καταγγέλλει εικαστικά το οχληρό και προσφέρει την κάθαρση μέσα από την καταφυγή στην παράδοση, τον πολιτισμό, την ιστορική μνήμη. Θυμάται τα πάντα. Κοσμο-ιστορεί σε καθαρά προσδιορισμένες μορφές ιστορικά γεγονότα συλλογικών τραυμάτων απ’ το μεταναστευτικό, το προσφυγικό, τις γενοκτονίες, τοίχους διαχωρισμού πληθυσμών, κ.λπ. Ο Γιώργος Βούρος. Ποιεί την τέχνη του λίγου, του ελάχιστα ειπωμένου, ώστε να υποκινήσει στις ενδιάμεσες σιωπές της παρατήρησης την τεράστια εγρήγορση του θεατή, γιατί πρώτος θεατής και παρατηρητής του κόσμου του, είναι ο ίδιος καλλιτέχνης.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
Εικαστικός: κ. Γιώργος Βούρος
Τίτλος: «ΠΟΛΕΙΣ & ΓΕΓΟΝΟΤΑ – TERRANICA»
Επιμελητής: κ. Κωνσταντίνος Μπούρας
Τόπος έκθεσης: Εκθεσιακός χώρο του Δήμου Αθηναίων ΜΕΛΙΝΑ, Θησείο
Διάρκεια Έκθεσης: 1-15 Απριλίου 2025