Στην ποίηση δεν έχει σημασία τι λες, αλλά πώς το λες, υποστήριζε ο Σεφέρης. Την αισθητική υπερασπίζονταν ο Paul Valery, o Ezra Pound, o T.S. Eliot. Για τους σπουδαίους αυτούς τεχνίτες του λόγου, το ποιητικό αποτέλεσμα δεν γεννιέται απλώς από τις ιδέες, αλλά από τη μορφή, τον ρυθμό, τη μουσικότητα, τη γλωσσική ενέργεια. Η Peny Delta, στην ποιητική της συλλογή «Απενθείς» (εκδ. ΑΩ, 2024), χειρίζεται με ικανότητα την «τέχνη της λέξης», εισάγοντας έντεχνα στο ποιητικό σκηνικό τα πάθη του ποιητικού υποκειμένου. Καλλιτεχνική φωτογράφος η ίδια, θεάται τον εαυτό και τα πράγματα που την απασχολούν εντός του χώρου, με εικόνες αλλά και θεατρικά σκηνικά. Η συλλογή επικεντρώνεται στις απένθητες απώλειες, σε όσα χάθηκαν και δεν προλάβαμε να θρηνήσουμε. Ξεδιπλώνεται σε δύο ενότητες: «Ρωγμές», «Χώρος ιδιωτικός».

Η Peny Delta, στη συλλογή «Απενθείς», αναμετριέται με τον χρόνο και τον έρωτα. Μια σκέψη, ένα καθημερινό συμβάν, μια κατάσταση, συνιστούν αφορμή για μια συνειρμική πορεία στο παρελθόν. Το σκηνικό είναι θαλασσινό και αστικό· το λεξιλόγιο της θάλασσας αφθονεί.

ΦΩΤΙΣΜΕΝΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ

Στον Πάνο

Στη μικρή πόλη, τον χειμώνα,

η θάλασσα βγαίνει στον δρόμο.

Φουσκώνει, παρεκτρέπεται, ξεχειλίζει.

Περπατάμε τότε, σχεδόν, ανάμεσα στα κύματα

και βρίσκουμε βότσαλα, φύκια, μικρά κοχύλια…

Ξύλα, καλάμια, σπάνιους θησαυρούς.

Τα πεύκα πληγωμένα από την αλμύρα λένε τραγούδια

απόκοσμα,

μα ποτέ δεν μαρτυρούν τα μυστικά μας.

Έτσι γερνάμε στη μικρή πόλη.

Μας ψήνει το αλάτι, μας στεγνώνει ο αέρας·

εμείς συνεχίζουμε.

Στον δρόμο συναντάμε φωτισμένα παράθυρα.

Στο τραπέζι τους βλέπουμε ζεστό φαγητό,

μια τηλεόραση εναλλάσσει εικόνες.

Ένα παιδί τρέχει.

Κοιτάμε σαν πεταλούδες το Φως,

γνωρίζοντας πως δεν μπορεί να κάψει το αλάτι μας.

Και περπατάμε

και ονειρευόμαστε

πως κάποιος αγαπά κι εμάς.

Η ποιήτρια χωρίς ρητορείες και γλωσσικούς πληθωρισμούς, με τρόπο γλαφυρό και άμεσο, εκκινεί μία πορεία επώδυνης αυτογνωσίας. Χαρακτηριστικά της ο αυτοσαρκασμός και η ειρωνεία, η μελαγχολία και η τρυφερότητα. Με γνώμονα τις απένθητες θλίψεις σχολιάζει όσα ο νους επαναφέρει. Ο έρωτας, ο χρόνος, η μνήμη αποτελούν τη βασική θεματική. Ο έρωτας ως απώλεια αλλά και αναζήτηση. Ο χρόνος με την αίσθηση του τέλους κάποιων πραγμάτων, αλλά και με την τριμερή διαίρεση σε «πριν», «τώρα», «μετά». Η μνήμη ως έρμαιο μιας σταθερής ερήμωσης.

ΕΣΩΚΛΕΙΣΤΗ

Κύκλους που κάνει η ζωή!

Διαδρομές κλειστές.

Όσο κι αν προσπάθησα

να με αποφύγω

έπεσα επάνω μου.

Σκληρά με χάραξε ο διαβήτης.

Ναι, ξέρετε, εγώ ήθελα

να φύγω από τον κύκλο.

Φυγόκεντρος, η αδυναμία μου.

Βαθύ το αυλάκι.

Δεν εισακούστηκα.

Πώς να σας πω τώρα

πως δεν έχω μόνο

εξωτερική επιφάνεια;

Πως κάθε άλλο παρά

στερεό σώμα είμαι;

Η ποιήτρια δραματοποιεί τα ποιητικά εναύσματα πλάθοντας εικόνες, υποκειμενοποιώντας τα άψυχα.

ΑΠΟΥΣΙΕΣ

Τρώω στο πιάτο σου.

Πίνω στο ποτήρι σου.

Μόνο την απουσία σου

δεν μπορώ να καταπιώ.

Ξέφυγε, την τελευταία στιγμή,

από τα χείλη μου

και με δάγκωσε ψηλά στο στήθος.

Εκεί που ακουμπούσες το κεφάλι σου.

Πώς τα γνωρίζουν όλα οι απουσίες;

Πώς μας δαγκώνουν τόσο δυνατά;

Ο λυρικός λόγος βουτά στη λάβα του βιώματος ενεργοποιώντας την απώλεια και την ειρωνεία. Όμως δεν χάνει την αίσθηση της ήρεμης αποδοχής, του στεγνώματος των απολεσθέντων βιωμάτων στον αέρα του χρόνου.

ΑΠΕΝΘΕΙΣ

Απενθείς απώλειες.

Χρόνια αδάκρυτα.

Τρυπά η βροχή τον τσίγκο του μυαλού.

Στο χέρσο τα κοτσύφια στήνουν σπίτι.

Η αϋπνία ξεκουρδίζει άρρυθμα

το αφημένο σώμα.

Επίμονα συνδέεις κομμάτια λύπης·

μα εκείνα τη συνύπαρξη αρνούνται.

Ιστοί αράχνης μπλέκονται στα μαλλιά.

Τα ξασπρίζουν.

Χέρια άπληστα κλέβουν το γέλιο.

Θωπεύουν προκλητικά τη χαρά.

Ακόμα ψάχνεις να βρεις

τον χρόνο να πενθήσεις.

Τις απενθείς σου απώλειες.

Τα χρόνια σου τα αδάκρυτα.

Η Peny Delta χαρτογραφεί την ποίηση, τον έρωτα και τα πάθη, το τετελεσμένο αλλά και τωρινό αδιέξοδο. Οι φωτογραφίες, τα θεατρικά σκηνικά που στήνει, ενέχουν την απουσία. Ένα παγωμένο παρελθόν, σύμβολο μνήμης, αλλά και ένα στάσιμο παρόν. Συμβάσεις και αρχές δεν επιτρέπουν στο ποιητικό υποκείμενο να επιχειρήσει το πέταγμα που επιθυμεί. Ο συμβιβασμός, οι μικρές μπουκιές συναισθημάτων που λαμβάνει, δεν δύνανται να συντελέσουν στην αληθινή ζωή που ενδόμυχα επιθυμεί. Η λέξη απόγνωση, τα επίθετα που αρχίσουν με το στερητικό α, κατακλύζουν το ποιητικό σώμα. Όμως και η ανασυγκρότηση, η προσδοκία της αγάπης, της ερωτικής πλήρωσης.

ΡΩΓΜΕΣ

Ρωγμές στο σώμα

Γραμμές ακανόνιστες

Δέρμα που διασπάται.

Η σταδιακή διάρρηξη της συνέχειάς μου

Μια ατέρμονη διαδικασία·

αναδιάρθρωση θα την αποκαλώ.

Κι όμως, παράξενο!

Κάθε νέο κομμάτι

στη σωστή ή στη λάθος σειρά

τα ίδια πράγματα φωνάζει.

Σε πρώτο συχνά εξομολογητικό πρόσωπο οι συνθέσεις της Delta, αλλά και στο τρίτο, ενός αποστασιοποιημένου από τα πράγματα αφηγητή, έτσι καθώς διαθλώνται στον χωροχρόνο, στρέφονται στο όνειρο και στην ανάμνηση, προκειμένου να υπάρξει εκτόνωση από την πίεση. Σκηνικά από το παρελθόν, τη νεανική ηλικία, τη μητέρα, τις βιωματικές πόλεις, διαρκή flash back με τη συμμετοχή της φύσης, τη θάλασσα, το φθινόπωρο, τη βροχή. Χρόνος, απουσία, μοναξιά, φθορά, μνήμη. Διάψευση αλλά και αναδιάρθρωση. Ένα κατακερματισμένο και εγκλωβισμένο «εγώ», που μένει άυπνο, παλεύει, σχολιάζει τα πάρθια βέλη, την κανονικότητα, την ορθότητα, τη γυναικεία υπόσταση, τον κομφορμισμό. Αλλά και που προσδοκά, ανα-συστήνεται ή αποδέχεται με στωικότητα την αυτάρκεια ως αντώνυμο της ερωτικής έλλειψης.

ΧΩΡΟΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ

Λιωμένα κεριά

Μυρωδιά ζεστή

Χρώματα.

Αγαλλίαση στον ιερό τόπο της ψυχής.

Μην μπεις εντός μου.

Ιδιωτικός είναι ο χώρος.

Η Peny Delta συνθέτει με υλικά τον έρωτα και τον χρόνο, τις λύπες που παρήλθαν και τις τωρινές. Αφήνεται ακκιζόμενη στις διαθλάσεις της μνήμης και της εσωτερικής διάθεσης, με στίχο που δεν μετεωρίζεται αλλά πατάει σταθερά και με ρυθμό στα πόδια του. Η λιτότητα και η πυκνότητα, ο συμβολιστικός τόνος στη συλλογή της «Απενθείς» υποβάλλουν, όπως και οι σαρκαστικοί μορφασμοί της γλώσσας.