Αυτή είναι η πρώτη μιας σειράς συνεντεύξεων με εκδότες οίκων οι οποίοι έχουν πρωταρχικό στόχο τους την αρτιότητα των βιβλίων που παράγουν. 

Χριστίνα Λιναρδάκη: Διάβασα ότι ο Κέλευθος είναι στην πραγματικότητα μια οικογενειακή επιχείρηση. Πώς πήρατε μια τέτοια απόφαση, σαν οικογένεια; Δεν είναι εύκολος χώρος, ο χώρος του βιβλίου.

Γιώργος Βεσσαλάς: Ο Κέλευθος δεν ξεκίνησε σαν επιχείρηση και δεν τον είδαμε έτσι για πολύ καιρό. Δεν είπα δηλαδή τώρα ανοίγω έναν εκδοτικό οίκο. Μου άρεσε το βιβλίο και ο τρόπος που φτιάχνεται. Κυρίως ο παραδοσιακός όπως γινόταν πριν κάποιες δεκαετίες. Έτσι έγινε το πρώτο βιβλίο χωρίς να έχω στο νου μου ότι τώρα ξεκινάω μια επιχείρηση και έναν εκδοτικό.  Το δεύτερο και το τρίτο βιβλίο που ήταν η «Ερωτική Νοημοσύνη» και η «Αυτοβιογραφία ενός σκιάχτρου» αντίστοιχα είχαν μεγάλη επιτυχία και από εκεί άρχισε να σοβαρεύει κάπως το πράγμα.

Χ.Λ.: Και η επιλογή του ονόματος; Αν το δει κάποιος σε συνδυασμό και με το λογότυπο που δείχνει τη φιγούρα ενός άνδρα που χορεύει – ή μήπως που τρέχει και πέφτει στο νήμα;

Γ.Β.: Το ανθρωπάκι όπως το λέμε εμείς χαρακτηρίζει την μικρή βιβλιοθήκη. Προέκυψε όταν βγήκε το ¨Το αλάτι της ζωής¨. Μου άρεσε γιατί έβγαζε μια αισιοδοξία όπως και το βιβλίο. Στη συνέχεια μπήκε σε όλα τα βιβλία της σειράς. Η λέξη “κέλευθος” σημαίνει δρόμος. Ήταν μια λέξη που ακουγόταν συχνά στο σπίτι μας.

Χ.Λ.: Έχετε αξιόλογες σειρές, κυρίως ξένων συγγραφέων. Πώς γίνεται η επιλογή τους και γενικά η επιλογή των τίτλων; Πρέπει να σας πω ότι προσωπικά έχω ξετρελαθεί με τον Erri de Luca και έχω αγοράσει όλα τα βιβλία του από τη «Μικρή βιβλιοθήκη» σας!

Γ.Β.: Επιλέγουμε τίτλους επειδή μας αρέσει κάτι όταν το διαβάζουμε στην γλώσσα του ή σε μετάφραση σε ξένη γλώσσα που γνωρίζουμε. Διαβάζουμε με αυτόν τον τρόπο πολλά βιβλία. Αν κάτι μας αρέσει το επιλέγουμε πολλές φορές χωρίς να κοιτάμε την εμπορικότητα του τίτλου. Από την άλλη βέβαια ακολουθούμε κάποιους συγγραφείς όπως ο Erri de Luca, ο Massimo Recalcati, ο Boris Cyrulnik. Η μικρή βιβλιοθήκη δεν ακολουθεί ένα θέμα.  Απλά μικρά βιβλία μπαίνουν στην σειρά αυτή.

Χ.Λ.: Συνεργάζεστε με εξαιρετικούς μεταφραστές. Το αποτέλεσμα των εκδόσεών σας, από την πλευρά του κειμένου αρχικά, είναι άριστο. Γίνεται όμως επιμέλεια και από τον εκδοτικό οίκο;

Γ.Β.: Χωρίς τους συνεργάτες μας δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε ούτε βήμα. Με την ευκαιρία να  να τους ευχαριστήσω και να πω ότι στον χώρο του βιβλίου υπάρχουν αξιόλογοι  μεταφραστές και επιμελητές που δυστυχώς ο κόπος της εργασίας τους δεν αμείβεται ανάλογα. Δενόμαστε με τους συνεργάτες μας. Βέβαια κάποιες φορές έχουν υπάρξει διαφωνίες και εντάσεις, πάντα βέβαια για την απόδοση των κειμένων. Θεωρώ ότι για οτιδήποτε βγαίνει την τελική ευθύνη έχει ο εκδότης.

Χ.Λ.: Και η ποιότητα των βιβλίων σας όμως είναι εξαιρετική. Θέλω να πω ότι, εκτός από τα άριστα κείμενα που περιέχουν, τα βιβλία σας είναι άριστα και σαν αντικείμενα.

Γ.Β.: Σας ευχαριστώ  για τα καλά σας λόγια. Δεν θέλω όμως να μείνουμε στο βιβλίο ως αντικείμενο.  Το περιεχόμενο έχει την αξία και είναι ένα δώρο προς τους αναγνώστες. Ένα δώρο γίνεται όμορφο αν έχει και ένα καλό περιτύλιγμα. Καλής ποιότητας χαρτί, καλή εκτύπωση και βιβλιοδεσία σε μικρά βιβλιοδετεία που μεγάλος μέρος της δουλείας γίνεται ακόμα χειροποίητα. Όλα αυτά βέβαια ανεβάζουν πολύ το κόστος παραγωγής ενός βιβλίου και φυσικά δεν ζητάμε να επιβαρυνθεί ο αναγνώστης διατηρώντας τις τιμές όσο γίνεται πιο χαμηλές.

Χ.Λ.: Έχετε και μερικά ελληνικά ονόματα στη σειρά «Λογοτεχνία». Πώς μπορεί ένας Έλληνας συγγραφέας ή ποιητής να εκδώσει σε εσάς;

Γ.Β.: Να μιλήσω ξεκάθαρα λοιπόν. Δεν δεχόμαστε να πληρωθούμε από τον συγγραφέα για κάποια έκδοση. Μπορεί κάποιος να στείλει τα χειρόγραφά του και αν θεωρήσουμε ότι αξίζει θα εκδοθούν.

Χ.Λ.: Σας επηρέασε η συγκυρία της πανδημίας;

Γ.Β.: Την περίοδο που ήταν όλα κλειστά δυσκολευτήκαμε πολύ. Όμως παραδόξως οι πωλήσεις αυξήθηκαν.

Χ.Λ.: Πώς θα θέλατε να δείτε τον Κέλευθο στο μέλλον;

Γ.Β. Πρέπει να σας πω ότι η διαχείριση και το όλο εγχείρημα του εκδοτικού έχει περάσει στα παιδιά μου. Ο Κέλευθος, με την προσπάθεια που κάνουν, κάθε χρόνο ανεβαίνει. Ειδικά τα δύο τελευταία χρόνια υπήρξε μια αλματώδης άνοδος. Κάποιες στιγμές αυτό με τρομάζει. Νιώθω πως χάνεται η αθωότητα. Θυμάμαι όταν ξεκίνησα και πήγαινα στα βιβλιοπωλεία με λίγα βιβλία στο σακίδιό μου και την καλή σχέση που είχα με τον κόσμο του βιβλίου. Θα πω κάτι  που θα σας φανεί παράξενο. Θέλω να δω τον κέλευθο να μένει στα πρώτα του βήματα να μην αναπτυχθεί σαν επιχείρηση. Στην αθωότητά του. Όμως είναι παιδί μου, και τα παιδιά μεγαλώνουν, και τα αφήνουμε να πάρουν το δρόμο τους. Όποιος και αν είναι αυτός.

* Οι φωτογραφίες είναι της Εμμέλειας Λαδικού.