Ο Μίκαελ Στρούνγκε (1958-1986) ήταν ίσως ο πιο σημαντικός Δανός μεταμοντέρνος ποιητής. Με επιρροές τόσο απο τον ρομαντισμό, τον συμβολισμό όσο και από τον μοντερνισμό, το έργο του Στρούνγκε παρουσιάζει επίσης ομοιότητες με την ποίηση του Ρεμπώ. Θεματικά, ο Στρούνγκε ασχολείται με το σεξ, τον θάνατο, τη ζωή στην πόλη και τη νεωτερικότητα. Ο Στρούνγκε αυτοκτόνησε όταν, κατά τη διάρκεια ενός μανιακού επεισοδίου (ήταν μανιοκαταθλιπτικός), πήδηξε από τον τέταρτο όροφο. Τα τελευταία του λόγια ήταν: «Τώρα μπορώ να πετάξω».
Τα ποιήματα που ακολουθούν προέρχονται από το δίγλωσσο βιβλίο Η ταχύτητα της ζωής (εκδ. Σαιξπηρικόν, 2021) σε μετάφραση Σωτήρη Σουλιώτη.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ
Να ανοίγω τις καθημερινές
να τις κάνω πράσινα φυτά
με άγρια βλάστηση όλες τις εβδομάδες
– ή κύματα
που μας σκεπάζουν απρόσμενα
με όστρακα, ψάρια, κοράλλια, αστερίες,
– να τα κάνω αστέρια
με ένα φως και μακρινή οικειότητα
και ασφάλεια
(φωτεινούς γαλάζιους και κόκκινους ήλιους
φτιαγμένους απ’ τα χέρια μας
όταν τυχαία αιωρούμασταν δίπλα
στα μεγάλα νεφελώματα λαμπερής σκόνης
και αντικρίζαμε μια χούφτα)
Παρά το κρύο της νύχτας
της θάλασσας το βάθος
και το σκοτάδι της γης.
Με νερό και λίπασμα στάχτης
με άγριες καταιγίδες
και νύχτες παγωνιάς.
Να ανοίγω τις καθημερινές
με το φως του ήλιου
Αυτό που λάμπει στη γη και στη θάλασσα
και χάνεται τη νύχτα.
ΒΡΟΧΗ ΝΥΧΤΑ
Ακούω τη βροχή πάνω στο παράθυρο
είναι τόσο διάφανη
που δεν το ξέρει
απλά πέφτει συνέχεια
γιατί την τραβάει η γη
και οι υποσχέσεις της για συμμετοχή στην ανάπτυξη
ενώ κρατάει πράσινα δέντρα
κα λίμνες με νερό
για τον εαυτό της.
Ακούω τη βροχή πάνω στο παράθυρο
που είναι τόσο διάφανο
που βλέπω την αόρατη βροχή
στο μαύρο της νύχτας
που απλά υπάρχει
γιατί διώχνει τη μέρα
ή γιατή η γη γυρίζει.
Το μαύρο της νύχτας
που διώχνει τη μέρα και τις υποσχέσεις της για λάμψη
ενώ πάει να λάμψει πάνω από ακόμα λίγη γη
με δέντρα και νερό
που τραβάνε τη νύχτα
γιατί αυτή ξέρει ότι ήταν εκεί η μέρα
– το βλέπει στη λάμψη του ορίζοντα.
Η ΝΥΧΤΑ
Η νύχτα κρύβει σιωπηλά βουνά: τα κουφά όνειρα των βλεφάρων σου, που δεν ζωντανεύουν ποτέ από το σιωπηλό ασυνείδητο ψιθύρισξμά σου στον ύπνο. Ακόμα και μια απλή λέξη δεν θα πιανόταν απ’ τ’ αυτιά σου, που ακούνε από μέσα προς το ακατονόμαστο.
Το πρωί είναι ανελέητο. Ξεχνάει τις εικόντες της νύχτας. Ζαρώνει στο φως και τη ζέστη. Αγέννητα δευτερόλεπτα ακατονόμαστων ονείρων.
Ένα πέρασμα είναι ημέρα, ένα πέρασμα στην επανάληψη του σκοταδιού. Ασυνήθιστη είναι η μέρα. Μι αακόμα ασυνήθιστη κατάσταση.
ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ
Το όνειρο μέσα μας το κουβαλάμε κάτω απ’ το δέρμα. Και αυτά βουίζουν αόρατα ανάμεσά μας. Όμορφα σχήματα ανεβαίνουν ανάμεσά τους. Η ζωή είναι καλειδοσκοπική, τη γυρίζουμε και γίνεται όνειρο.
ΒΙΝΥΛΙΟ
Η νύχτα της πόλης είναι μαύρη σαν
κρύα απ’ την κατάθλιψη.
Ο αέρας λάμπει από θόρυβο
η άσφαλτος κουδουνίζει από ουράνια τόξα του φωτός.
Ο σταθμός τώρα έχει κλείσει:
Η κίνηση ψόφια σαν ετοιμοθάνατος.
Στο Θέατρο των Ονείρων ανεβαίνουν
οι Κρυπτικές Ορμές του Εκείνου.
Το Άγρυπνο Σινεμά δείχνει
τη Μελαγχολία και το Φόβο του Υπερεγώ.
Στο σπίτι του Εμείς κυριαρχεί ο τυφλός ύπνος.
Μίκαελ Στρούνγκε
μτφρ. Δημήτρης Σουλιώτης