Μετάφραση: η Σουηδή ποιήτρια Eva Runefelt (μτφρ. Βασίλης Παπαγεωργίου

H Εύα Ρούνεφελτ γεννήθηκε στη Στοκχόλμη το 1953. Η λυρική της φωνή, μαζί με αυτή του Τούμας Τράνστρεμερ, είναι από τις πιο σημαντικές στη Σουηδία σήμερα. Είναι επίσης κριτικός τέχνης και λογοτεχνίας και μεταφράστρια, κυρίως ποίησης. Ζει στη Στοκχόλμη. Ο μεταφραστής της στα ελληνικά, Βασίλης Παπαγεωργίου, γράφει για την ποίησή της: «το αισθητό ως κάτι αρχέγονο και το αρχέγονο ως κάτι αισθητό. Η αφή, το άγγιγμα, η όσφρηση, η όραση, όλο το σώμα επικοινωνούν με τον χρόνο και τον χώρο, με τις μνήμες και τον θάνατο τον ίδιο. Από τον θάνατο αναδύεται ζωή, και κάποτε τα σώματα βγαίνουν από τον εαυτό τους για να αφεθούν στη ροή του αρχέγονου. Το τώρα φέρει μέσα του τότε και το μετέπειτα, όπως το σκοτάδι φέρει μέσα του φως και το φως σκοτάδι».

Τα ποιήματα της Ρούνεφελτ που ακολουθούν προέρχονται από το βιβλίο Από τον κόσμο, εκδόσεις Σαιξπηρικόν, 2021. H biblionet καταγράφει συνολικά τέσσερα βιβλία της στα ελληνικά:

1

ΦΩΛΙΑ

Πιστεύω πως όπως η ρητίνη μετατρέπεται

αργά σε κεχριμπάρι τα σπίτια χτίζονται

εκ των άνω και πέτρα πέτρα δοκιμάζουν

την αντοχή της άμμου και το φως

 

Μπορούν τα σπίτια να μετακινηθούν από ανησυχία;

Σιεννόχρωμα, ψηλαφούν κλιμακωτά

σαν τον ήχο από ένα όμποε.

 

ΜΡΑΤΣΛΙΝ (ΚΡΟΑΤΙΑ)

Αυτό το βραδυκίνητο χωριό

με σπίτια από κορμούς δέντρων

που τους ένωσε να κοιμηθούν μαζί

Κλειστά κουτιά, ημερολόγια

από δεντρόφλουδα που όμως

ζεσταίνουν δροσίζουν αποκρύβουν,

αρκουδοκοιμούνται σε απλωμένες

μνήμες

που σπάνια αφήνουν

Τα κάποτε αποκομμένα φυλλώματα,

οι σταστισμένες αλεξίβροχες ψευδαισθήσεις,

ξέρουν καθώς μεγαλώνουν να μην

αγγίζουν η μια την άλλη

πάνω από τους κορφιάδες και τα ασταθή

ξύλινα μπαλκόνια

Επιθυμία να λικνιστώ

Επιθυμία να μπω μέσα

Στα σύμφωα στο μρατσλινικό στόμα

 

2

ΠΟΥΛΙΑ

Η σουσουράδα κουνά την αυστηρή ουρά της

σαν μουτρωμένη κυρία με διπλωμένη βεντάλια

επεμβαίνει με χτυπήματα, αυτό

το δίφωνο πουλί στρέφεται τόσο κυκλικά

πάνω στο ένα σαν σπίρτο πόδι του, έχοντας βαρεθεί

τα σκαλίσματα της καρακάξας στ δικά της για να

αποφεύγει να μιλά

 

ΠΑΥΣΗ ΣΕ ΔΑΣΟΣ

Ο κρυψώνας του νερού φέρει αργόσχολες πευκοβελόνες

για παράξενες όξινες σταγόνες και

βυθορουθουνίσματα

Σκοτεινά δέντρα στέκουν λοξά τριγύρω σε έκπληκτες

συστάδες, πουθενά κάποια σιωπή

Γλαυκοκοιτάγματα, κουκουναρόσπινοι,

του δάσους μια φουσκωμένη καφεκόκκινη σκούφια που

γέρνει νότια, βήματα που συλλέγει η υγρασία

 

3

ΚΑΙ Ο ΚΑΙΡΟΣ;

Παντού αδιάκοπο λευκό,

σαν να έχει βυθιστεί σε τρύπα στον πάγο η αναμονή

μια τέτοια τραχιά υγρασία

αυτές οι ευχάριστες σταγόνες νερού

που ενώνονται και παγώνουν,

μακριές εγχαράξεις στου παγετού

το τεφρώδες, πυκνό σκοτάδι

 

Ψηλά μπλε, χαμηλά μπλε, πουλί ψάρι ή

γκρι του βυθού

 

Εδώ υπάρχει φως της μέρας ραβδωτό,

ανήσυχο φως από φανούς θυέλλης για

ν’ ακουμπήσεις πάνω του, ν’ ακούσεις πώς

από μέσα τους ξεμυτίζουν αντικείμενα

και πλάσματα ν’ ακολουθήσεις από απόσταση

αν δεν επιστρέψουν

και χαθούν στα καιρικά φαινόμενα και πάλι

 

4

ΤΟ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΦΩΣ

Η τσουχτερή ψύχρα

Της καλύβας, του πλοίου,

της νηνεμίας

 

Τα δέντρα όμως

Του φθινοπώρου, του φλοιού, της γάτας

το σκοτεινό φως

 

5

ΑΝΥΠΟΜΟΝΗ ΤΑΦΟΠΛΑΚΑ

Οι τάφοι

και η αριθμητική τους πλήξη

Τον Νοέμβριο αερίζουν

τα άκαμπτα γκρίζα πανωφόρια τους και

τα φθαρμένα παλτά τους, τινάζονται

σαν σκύλοι στη βροχή

καθώς οι ενοχλημένοι νεκροί

δαγκώνουν τα παλιά στριφώματα

και χώνονται πιο βαθιά

με κλωστή ανάμεσα στα δόντια

 

6

ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΟΥ ΤΖΟΤΟ

Το πιο άτολμο χαμόγελο

λικνίζεται στα δυο τελευταία

πλευρά

 

Ανασηκωμένος κορμός, τραβηγμένος

και λυγισμένος προς τα πίσω

από τα μικρά σφιχτά μάτια

και σε μισάνοιχτο στόμα

θλίψη που τρομάζει

πάνω στον ουρανίσκο

Τρυφερότητα του οσφύος

με την κοιλιά σαν καρφωμένη

πάνω από τον ετοιμοθάνατο

Σε θέλω, λέει ο άγγελος,

με πονάς

 

ΚΙΡΚΑΔΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

Αυτή η ανέμελη πεδιάδα

μια ανακούφιση σαν φρεσκοπλυμένα μαλλιά,

το περπάτημα που κάνει τον αυχένα

και τους κροτάφους μαλακούς σαν αλεύρι,

η διεύρυνση το πρωί

 

Η σβολιασμένη ώρα όμως, ένα ξινό

κομμάτι βακελίτη

μεταξύ στη μία και στις πέντε και το φως

που κουράζεται να είναι κατάλυμα

Όλοι οι ηχηροί βηματισμοί,

λόγια ανθρώπων μονότονα, κακότονα,

η πολλαπλότητα, η απλότητα

Οι ορθοκερατίτες που βροχίζουν τα πόδια τους

κάθε βράδυ στα κλιμακοστάσια

 

Νύχτα λοιπόν,

δες με το στόμα,

κάθε βάρος εξατμίζεται

αναδυόμενο από το εγώ,

το δάχτυλο μέσα

στα μεσάνυχτα σαν σε

χλιαρό γάλα

 

Eva Runefelt

μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου

Περισσοτερα αρθρα