Κανονικά, σήμερα θα ανεβάζαμε την “Κοιλάδα των πεταλούδων” της Ίνγκερ Κρίστενσεν, σε συνέχεια των προηγούμενων αναρτήσεών μας με θέμα την ποίησή της, όμως κατόπιν συζητήσεων με τον εκδοτικό της οίκο στη Δανία, δεν καταφέραμε να πάρουμε την άδεια. Παραμένουμε όμως στη Δανία μεταφραστικά και σας παρουσιάζουμε δύο Δανούς ποιητές που μεταφράστηκαν από τον Θεοφάνη Μελά (4 δανοί ποιητές/εικαστικοί, εκδόσεις Μανδραγόρας 2011).
Πρώτος ο Per Kirkeby (1938-2018), πιο γνωστός σαν ζωγράφος, εμβριθής όμως ποιητής, σε ένα άτιτλο ποίημα:
Σε ένα λιγδιασμένο τραπέζι στο βάθος του Μπουφέ 1
στο σταθμό της Βασιλείας
έχυσα κόκα κόλα σε ένα κοινό ποτήρι κόκκινου κρασιού
και είδα αυτή την παχιά βαθύχρωμη ουσία
να πλάθει ξαφνικά έναν κυβιστικό πίνακα του Μπρακ
Το κόκκινο λινόλεο του τραπεζιού
με κύκλους από προηγούμενα ποτήρια πιάτα
λεκέδες και θολά υπολείμματα
έγινε βυζαντινές οροσειρές που σκέπαζαν
η μια την άλλη σωριασμένες γύρω από το κρύσταλλο
Το πρώτο τρένο για το Aarau
πράσινη υγρασία ανθισμένα δέντρα
γερτά λιβάδια διάστικτα από ολάνθιστα ραδίκια
ελβετική σοκολάτα γάλακτος
(από τη συλλογή του Πολύ αργότερα, 1992)
και σε άλλο ένα:
Δυο γυμνές γυναίκες με μακριά μαύρα μαλλιά
καρυάτιδες με δύο γυμνές γυναίκες
με βαριά ασημικά γύρω από το γυμνό λαιμό σε
δύο γυμνές γυναίκες με διαφανή υφάσματα
με μακριές κάθετες πτυχές πάνω από γυμνούς γοφούς σε
δύο γυμνές γυναίκες με σκούρες τρίχες στο αιδοίο
ανάμεσα σε δύο γυμνούς μηρούς σε δύο γυμνές γυναίκες
με γυμνά στήθη σε δύο γυμνές γυναίκες
λίγο μικρότερος ο γυμνός Ιησούς
καθισμένος σε μια κρύα μαρμάρινη σαρκοφάγο ο γυμνός Ιησούς
με υφάσματα γύρω από τα γυμνά πόδια τού
γυμνού Ιησού που δείχνει τις τρύπιες παλάμες του προς τα εμπρός
πίσω από τον γυμνό Ιησού δύο γυμνές γυναίκες
με υφάσματα πάνω από το γυμνό σώμα
φύρω από τα μαύρα μαλλιά των γυμνών γυναικών χρυσάφι φως
άγρια φτερά φυτρώνουν από τις πλάτες των γυμνών γυναικών
στο μοναχικό τοπίο ο ουρανός θεοσκότεινος
μοναχικοί σχηματισμοί βουνών προβάλλουν πάνω από το οροπέδιο
όπου μόνο κάτι λίγα δέντρα μόνα
όλοι έχουν εξαφανιστεί στο μικρότερο σπίτι
ο δρόμος εντελώς άδειος και τα παράθυρα του σπιτιού άδεια
ο ήλιος λάμπει πάνω στο άδειο σπίτι.
(από τη συλλογή του Jüngling auf der Wanderschaft, 1970)
Per Kirkeby
μτφρ.: Θεοφάνης Μελάς
Ακολουθεί ο Henrik Have (1946-2014), γνωστός και με τις δύο ιδιότητές του, του εικαστικού και συγγραφέα:
ΜΑΚΑΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΠΟΗΧΩΝ, 3 (απόσπασμα)
Μπορεί κανείς να παρατείνει τον χρόνο όπου δεν λέγεται τίποτα,
ώστε το μη λεχθέν να πάρει το κύρος του λεχθέντος, μια σύνταξη
που βρίσκει τους αγγέλους της;
Μπορεί κανείς να πει ότι στην Ευρώπη είναι έτσι όπου μπορεί κανείς;
Ο άγγελος τότε έχει όνομα;
Μπορεί κανείς να παρατείνει ακριβώς το ανείπωτο σε κάτι άλλο από χρόνο;
Υπάρχει στη φόρα του πιθανού προς το λεχθέν μια βιολογική παράταση του ανείπωτου, ή μήπως η γλώσσα είναι ανυπόμονη άνοδος;
Η επανάσταση είναι δύνατη γιατί την ολοκληρώνουμε εμείς;
Και το ανείπωτο παραβιάζεται ως δόλος ή αναφορικότητα θανάτου;
Το να φωνάζεις ένα όνομα μέσα σε αυτή την κρυφή συντροφιά, να μουρμουρίζεις ένα ξόρκι, να αποσπάς από τους τοίχους το συνδετικό υλικό τους, να στέλνεις το νερό πίσω μέσα από σκασμένα συντριβάνια, μέσα από βρύσες που στάζουν, όχι όμως τα πεσμένα φύλλα πίσω στα δέντρα.
Αυτά τα φύλλα – ανείπωτο – αυτή η σκλήρυνση από χρόνο, αυτά τα τραγούδια που τρίζουν γύρω από πόδια γεμάτα έρωτα.
Βαρσοβία, Οκτώβρης του 1979
(από τη συλλογή του Συμπυκνωμένη Ευρώπη, 1980)
Και άλλο ένα:
ΧΑΡΤΙ ΧΑΡΤΙ
Χαρτί χαρτί
εμετικό
εμετικό εμετικό
στην αρχή
ήταν το χαρτί
και Εκείνος το έσκισε
στη μέση
και Εκείνος έβαλε
ένα κομμάτι πάνω
και ένα κομμάτι κάτω
και το πάνω ήταν
άσπρο
και το κάτω ήταν
άσπρο
και το τίποτα Εκείνος το είπε νύχτα
και το τίποτα Εκείνος το είπε μέρα
και ανάμεσα
στη νύχτα και τη μέρα
σωριάστηκε Εκείνος
δίπλα στο ποτάμι
και πάγωσε
σε ένα σπιθοβόλημα χιονιού.
(από τη συλλογή του Νο με επιστροφή, 1990)
Henrik Have
μτφρ.: Θεοφάνης Μελάς
