Ο Σρέτσκο Κοσοβέλ (Srečko Kosovel) έχει χαρακτηριστεί ο «Σλοβένος Ρεμπώ». Όπως ο Ρεμπώ στο Μεθυσμένο καράβι του, έτσι και ο Κοσοβέλ στην ποίησή του μιλάει για μια γερασμένη, ετοιμοθάνατη Ευρώπη, της οποίας η παρακμή ριζώνει στην καπιταλιστική προοπτική και την τεχνολογική ανάπτυξη.
Ο Κοσοβέλ υπερασπίζεται την κατάλυση κάθε μικροαστικού φορέα που λυμαίνεται την ουσία της τέχνης και του πολιτισμού. Εντούτοις, δεν απορρίπτει τον συναισθηματισμό, τον λυρικό συμβολισμό και την παράδοση εν γένει. Ωστόσο, ο αναγνώστης βρίσκεται μπροστά σε ένα έργο όπου η αίσθηση του «χαμένου κέντρου» είναι διάχυτη. Σε ένα έργο που υψώνει τον καθρέφτη της συλλογικότητας για να κατοπτριστεί εντός του καθένας άνθρωπος ατομικά.
Τα ποιήματα που παρατίθενται προέρχονται από το βιβλίο Κονς και άλλα ποιήματα (εκδόσεις Βακχικόν, 2017) και είναι σε μετάφραση της Λαμπριάνας Οικονόμου (τα τρία πρώτα) και του Μιχάλη Παπαντωνόπουλου (τα δύο τελευταία).
Ο ΛΗΘΑΡΓΟΣ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ ΜΑΣ
Μιζέρια, μιζέρια, μιζέρια.
Η πολιτική σκοτώνει, η αλήθεια σκοτώνει,
η σκέψη σκοτώνει, η θρησκεία σκοτώνει,
τα πάντα σκοτώνουν, σκοτώνουν
τον άνθρωπο.
Μονάχα ο αγώνας διασφαλίζει δύναμη, μονάχα ο αγώνας,
ο αγώνας για μια νεά θρησκεία.
Για μια νέα θρησκεία του ήλιου
που θα φωτίζει τις καρδιές των ανθρώπων,
θα γαληνεύει το βλέμμα τους,
και θα ελαφρύνει το βήμα τους.
Τα όνειρά μας είναι άσπρα σύννεφα
στο κυανό της θάλασσας.
Ο ήλιος είναι το μόνο όμορφο πράγμα
που απέμεινε στον κόσμο.
Και ο ηλιάνθρωπος
Το πιο μεγαλειώδες.
ΕΞΑΠΛΩΝΟΜΑΣΤΕ
Βαδίζουμε όλοι
ντυμένοι με ανοιξιάτικα πανωφόρια –
εμείς:
άρρωστοι και υγιείς,
νηφάλιοι και πρόσχαροι –
εμείς:
που μοχθούμε σκληρά,
που οικοδομούμε το μέλλον
σαν κτίσμα που απλώνεται
στα φτερά της ψυχής –
βαδίζουμε
βαδίζουμε όλοι
με την αυγή – οι ψυχές μας
κινούν
προς την ολόλαμπρη ελυεθερία –
βαδίζουμε όλοι.
ΘΑΝΑΤΟΣ
Ι
Φεύγουμε.
Πηγαίνουμε προς το Σύμπαν.
Το Σύμπαν είναι παντού:
σε κάθε ψυχή
και καρδιά.
Μόλις το επιθανάτιο φιλί μάς απαλλάξει
από την αρρώστια –
μόλις ο χρόνος παγώσει την καρδιά,
δραπετεύουμε
για το μεγάλο Ταξξίδι.
Τώρα τα πρόσωπά μας είναι φως.
ΙΙ
Τρέμει το φθινόπωρο,
σαν ψυχρό κυανό μετάξι.
Από το γαλάζιο σπινθήρισμα, βρίσκουμε
τον καθαρό χρυσό,
σαν να κοσκινίζουμε με δάκρυα.
Όλα είναι θαμμένα
κάπου στα βάθη
της καρδιάς.
Ο άνεμος φυσάει στο χωράφι,
σαν να σηκώνει
βέλο πένθιμο.
Η παγωμένη μέρα δύει απαλά.
ΚΟΝΣ: Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ
Έρχεται η νέα εποχή
της κολεκτίβαςˑ
έρχεται η νέα εποχή
για τους εργάτες και τους ποιητές.
Σήμανε η ώρα του θανάτου για τα τεχνικά
και μηχανικά προβλήματα.
Όλα τα προβλήματα έχουν να κάνουν με τον άνθρωπο.
Όχι με το σύστημα του Τέιλορ!
Ανθρωπιστές με μαβιές γενειάδες.
Έρχεται η νέα εποχή
ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΕΡΓΑΤΗ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ,
ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Ο ΕΡΓΑΤΗΣ.
Έρχεται η νέα εποχή
σήμανε Ανάσταση των σκλάβων.
ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ
Τα μάτια μας ξεχείλισαν
φλεγόμενη λάβα.
Και γκρίζα στάχτη
από τσιμεντένιους πύργους
έκαψε τα χείλη μας.
Σαν δέντρα στις φλόγες
γείραμε
προς την καινούργια μέρα.
Στρέτσκο Κοσοβέλ
μτφρ.: Λαμπριάνα Οικονόμου, Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
