Ο Αλές Στέγκερ (Aleš Šteger, 1973) είναι Σλοβένος ποιητής και πεζογράφος, από τους σημαντικότερους της γενιάς του. Έχει εκδώσει οχτώ ποιητικές συλλογές, τρία μυθιστορήματα για ενήλικες και ένα για εφήβους, δύο νουβέλες και δύο συλλογές δοκιμίων. Έχουν μεταφραστεί και εκδοθεί βιβλία του σε περισσότερες από 20 γλώσσες, με την αμερικανική έκδοση (The book of things) να τιμάται με τα κορυφαία βραβεία ΒΤΒΑ και ΑΑΤSEL. Έχει λάβει πολλά ακόμη βραβεία, μεταξύ αυτών τον τίτλο του Chevalier des Artes et Lettres από τη γαλλική κυβέρνηση. Είναι μέλος της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου και της Γερμανικής Ακαδημίας Γλώσσας και Λογοτεχνίας.
Τα ποιήματα που παρατίθενται εδώ, προέρχονται από την πρώτη συλλογή του στα ελληνικά, Φλεγόμενες γλώσσες (εκδ. Βακχικόν, 2022), σε μετάφραση Αναστάση Βιστωνίτη.
Κερί
Όταν κάποις πεθαίνει, δεν είναι ούτε μέρα ούτε νύχτα.
Και τίποτε δεν είναι παρόν. Ούτε δω ούτε κει.
Ένα ελαφρό τρέμισμα πάνω απ’ την κουζίνα του υγραερίου.
Ασήμαντο. Κι ούτε ζει ούτε πεθαίνει
αυτό που σκεπάζεις με την παλάμη.
Δεν ρωτά, δεν απαντά.
Δεν είναι στην πλευρά του καλού. Δεν είναι στην πλευρά του κακού.
Δεν ξέρει ψέματα ούτε αλήθειες, ούτε αισθήσεις ούτε ανοησίες.
Δεν είναι το μέλλον ή το παρελθόν.
Είναι και δεν είναι. Δεν είναι ότι δεν είσαι ή δεν ήσουν.
Δεν θα ‘ναι κάτι από μόνο του ή κάτι άλλο.
Ούτε αέρας ούτε φωτιά. Ούτε φως ούτε φλόγα.
Ούτε άβυσσος οόυτε ελπίδα. Ούτε ναι ούτε όχι.
Όταν κάποιος πεθαίνει, δεν έχει ακόμη πεθάνει.
Κατέβασε το φυτίλι μέσα στον εαυτό του.
Πας από πίσω και τον σβήνεις.
Συνδετήρας
Αφήνεις μπερδεμένος κάτω το χαρτί.
Τώρα μόνο προσέχεις το σκουριασμένο αποτύπωμα ενός συνδετήρα.
Ένα σπειροειδές σημάδι προς τα μέσα.
Σαν μια κλωστή αόρατη να κρατάει τον κόσμο ενωμένο.
Σε θερμαίνει κλεισμένος στον εαυτό του. Σαν έμβρυο.
Σαν σαλιγκάρι. Σαν πτώμα σε ομαδικό τάφο.
Δεν θέλει ούτε ν’ αφαιρέσει ούτε να προσθέσει κάτι στον κόσμο.
Δεν είναι δημιουργός ο μικρός συδετήρας.
Κάποιος τον έχει αφαιρέσει. Ποιος, γιατί – δεν ξέρεις.
Ούτε ξέρεις πόσα φύλλα χάθηκαν.
Περνάς το δάχτυλο πάνω απ’ το ίχνος κι αρχίζεις να ξαναδιαβάζεις.
Μπροστά σου ανοίγεται ένα δωμάτιο σ’ ένα δωμάτιο σ’ ένα δωμάτιο.
Αυτό το ποίημα δεν έχει τέλος.
Με κλειστά μάτια
Όταν κλείνεις τα μάτια βλέπεις ένα ποίημα.
Είναι άδειο από τη στερεότητα των πραγμάτων που επιθυμείς κρυφά.
Σου θυμίζει ένα φρεσκοβαμένο λευκό δωμάτιο.
Όπου το καλοκαίρι λησμόνησε να κλείσει την πόρτα και τα παράθυρα.
Όμως αυτό είναι μόνο μια ελλιπής αναφορά σε εικόνες του φυσικού κόσμου.
Δεν έχει εισόδους κι εξόδους σ’ αυτό το ποίημα.
Το ποίημα τούτο έχει την υφή του αέρα.
Αυτοί που αιωρούνται μέσα του, οι μεταφορές
Που κρέμονται στους τοίχου του
Μπορεί σε μια στιγμή να σκορπίσουν από ‘ναν γαλακτώδη αέρα
και να συνθέσουν κάτι άλλο.
Δυο γυμνά σύννεφα μόλις άρχισαν να κάνουν έρωτα.
Τ’ άστρα τα σκορπούν και τα φυσούν μέσα στο σύννεφο
Κάποιου σφαγμένου χοίρου που τον τυλίγει ο γκρίζος καπνός
Του τσιγάρου ενός πατέρα που επισκοπεί τα πάντα
Κρυμμένος στη σκοτεινή γωνία του ποιήματος.
Κατά πάσα πιθανότητα τυός είναι ο συγγραφέας κάθε ποιήματος.
Δεν τον βλέπεις στο σκοτάδι,
Ώσπου να φανεί από πίσω, σιωπηλά,
Σκεπάζοντας παιχνιδιάρικα τα μάτια σου με τις παλάμες σου.
Πίσω από την κουρτίνα
Κάποτε σκοτεινιάζει στη γη.
Το σπίτι σου βαθιά στο λυκόφως.
Πίσω από την κουρτίνα, σαν αντικατοπτρισμός
Ένα αδύναμο φως στο σκοτάδι.
Όποιος σκέφτεται την ελπίδα, τη χάνει.
Τρεμοπαίζει όσο για να νιώθεις τη σκιά σου,
Τυφλός Τειρεσεία που βουτάει τα δάχτυλά του
Στη μαυρίλα των γραμμάτων. Ψαύει τις ρωγμές. Τις ακολουθεί.
Ένας τόπος
Είναι ένας τόπος μέσα σου
Όπου ζεις κρυφά,
Απαγορευμένα θραύσματα γυαλιού,
Ένας τόπος για να μην
Πηγαίνει κανείς.
Τίποτε πιο γλυκό
Απ’ το να είσαι
Μια περαστική ελαφίνα
Που γλείφει αυτό το μέρος
Με ματωμένη γλώσσα.
Αλές Στέγκερ
Μτφρ.: Αναστάσης Βιστωνίτης