Το τάι τσι το έχετε ίσως ακουστά, αλλά ξέρετε τι είναι; Είχα γράψει ένα άρθρο σχετικά στο blog γιατί το εξασκούσα μερικά χρόνια δίπλα στον Γιώργο Πετρούνια με μεγάλα οφέλη στην ισορροπία και την αίσθηση του σώματός μου μέσα στον χώρο. Φυσικά, ποτέ δεν μου φτάνει η ίδια η εμπειρία και χρειάζομαι και να διαβάσω γι’ αυτό που ζω, οπότε ψάχνοντας έπεσα πάνω σε αυτό το υπέροχο βιβλίο.

Διαβάζοντάς το, έμαθα για παράδειγμα για το βου-βέι, μια έννοια του ταοϊσμού τόσο φευγαλέα αλλά και τόσο βασική όσο η ίδια μας η ανάσα. Το βου-βέι μπορεί κατά λέξη να μεταφραστεί ως «απραξία», η πραγματική του όμως σημασία είναι «πράξη χωρίς επιβολή δύναμης, κίνηση σύμφωνα με τη ροή της φύσης» και γίνεται καλύτερα κατανοητή – λέει το βιβλίο – αν κοιτάξουμε τη δυναμική του νερού. Παράδειγμα βου-βέι είναι η ιστιοπλοΐα, όπου χρειάζεται κυρίως εξυπνάδα, σε αντίθεση π.χ.  με την κωπηλασία, όπου κυριαρχεί η μυϊκή δύναμη. Στην ιστιοπλοΐα και σε άλλες δραστηριότητες, όπως η κυματοδρομία και η ανεμοπλοΐα, απαγορεύονται οι στροφές σε κοφτές γωνίες γιατί τότε θα έπρεπε να έρθουμε αντιμέτωποι με το νερό και τον αέρα ή τη βαρύτητα, αντί να τα χρησιμοποιήσουμε.

Έτσι και στο τάι τσι, στο πνεύμα του βου-βέι οι στροφές γίνονται σε καμπύλες και όχι σε αυτόματες γωνίες. Το τάι τσι είναι στρογγυλεμένο, ίσως και κυκιλικό, μια κίνηση που μοιάζει σχεδόν αέναη – χωρίς να υπάρχει ουσιαστικά αρχή και τέλος. Μιλάω φυσικά για την αίσθηση της άσκησης γιατί η αλληλουχία των κινήσεων περιλαμβάνει πεπερασμένο αριθμό τους: 108. Όμως η αίσθηση είναι αυτή ακριβώς της αέναης ροής, ένας καθρέφτης του σύμπαντος που είναι γίγνεσθαι, ένα γίγνεσθαι που συμβαίνει και μέσα μας.

Αντιγράφω από το βιβλίο: «Εκείνο που αισθάνεται κανείς κατά την εξάσκηση του ταϊτζί […] είναι η κυκλική διαδρομή του τσι από το σημείο ταντιέν [ΣΣ: η χαμηλή κοιλιακή χώρα, ακριβώς κάτω από τον αφαλό, εκεί που τοποθετείται το δεύτερο ενεργειακό κέντρο] προς τα έξω, μέσα από τις παλάμες, κι έπειτα πάλι κυκλικά προς το κέντρο. Οι αρχάριοι μπορούν μόνο το φανταστούν και να το αισθανθούν εν μέρει. Με τη μακρόχρονη εξάσκηση γίνεται εντελώς αυτονόητο. Η ενέργεια είναι ανοιχτή, κινείται ελεύθερα, είναι ανάλαφρη, στην ουσία ακαθόριστη. Είναι η αβίαστη δύναμη της ζωής, που το ταϊτζί τη μεταβάλλει σε ισχυρή και καθοριστική». Το βιβλίο μιλάει βέβαια για ισχύ, αλλά στην πράξη οι κινήσεις του τάι τσι περιέχουν μια παράξενη δύναμη, μια δύναμη χωρίς προσπάθεια. Είναι ροή, είναι μίμηση της ροής της ζωής και της φύσης.

Ξαναντιγράφω: «Μια πολύ καλή εικόνα του ταϊτζί μας δίνει η φύση και η κίνησή της. Τα κλαριά του δέντρου δεν κινούνται το ίδιο, αλλά όλα μαζί. Αν δείτε τη φύση, καθετί έχει τη δική του κίνηση: το δέντρο, κι ο βράχος, και το νερό που κυλά – κατά κάποιο τρόπο δένουν μεταξύ τους δίχως να προσπαθούν να ταιριάξουν. Αν προσέξετε τα κύματα καθώς σπάνε στους βράχους, βλέπετε την ιδιαίτερη φύση που έχει το κύμα, την ιδιαίτερη φύση που έχει ο βράχος. Δεν βιάζουν το ένα τη φύση του άλλου. Αυτό είναι έννοια του Ταό, έννοια Ζεν, που αρμόζει ακριβώς στην άσκηση του ταϊτζί».

Σε τέτοιους όρους γίνεται η περιγραφή του οτιδήποτε αφορά το τάι τσι στο βιβλίο και είναι μια περιγραφή που ταιριάζει πραγματικά με την άσκηση. Μολονότι δεν είναι απαραίτητο, ασφαλώς, να διαβάσετε το βιβλίο για να ασκηθείτε στο τάι τσι, είναι ωστόσο όμορφο και ποιητικό να μπορείς να βάζεις την εμπειρία σου σε λέξεις.

Χριστίνα Λιναρδάκη

Αν κοιτάξετε προσεκτικά τη φωτογραφία, μπορεί να διακρίνετε κι εμένα!