Ο μίτος του υπαρξιακού προβληματισμού στον κόσμο ξεκινά όταν ο μαλλιαρός εκείνος άνθρωπος, ο γεμάτος φόβο, ο βυθισμένος στο σκοτάδι, σε ένα εχθρικό περιβάλλον γεμάτο από σαρκοβόρα ζώα, επικίνδυνα ερπετά, αρρώστιες, βρίσκεται μπροστά στο μέγα θαύμα της γέννησης, θαυμάζει και απορεί που μέσα από το γυναικείο σώμα αναδύεται νέα ζωή!
Αυτή είναι η μεγάλη ώρα της επερχόμενης ανθρωπότητας, τα ουσιαστικά Θεοφάνεια. Σε όλες τις ασυνάντητες μεταξύ τους γεωγραφικές περιοχές, όλες οι θρησκείες που αναδύονται στη γη έχουν τον πυρήνα τους σε αυτό το θαύμα της ανθρωπογονίας.
Οι πρώτες κοινωνίες ήταν ξεκάθαρα και απόλυτα μητριαρχικές. Ο άνδρας απουσίαζε κυνηγώντας ή πολεμώντας. Όταν γινόταν ζευγάρι με κάποια γυναίκα, πήγαιναν να ζήσουν στην καλύβα της δικής της μάνας. Σε αυτή τη φάση, ο πατέρας ως θεσμός ήταν ακόμα ανύπαρκτος.
Η γυναίκα ήταν η πανίσχυρη “γενάρχισσα” και όχι μόνο επειδή γεννούσε. Όπως μας βεβαιώνει το συναρπαστικό υλικό μιας επιστημονικής έρευνας που εκπόνησαν όχι φεμινίστριες αλλά άνδρες μεγάλου επιστημονικού διαμετρήματος, και αντίθετα με την ιδέα που επικρατεί, τα αρχαιολογικά ευρήματα (προϊστορικά εργαλεία, τεχνουργήματα) μας οδηγούν στη διαπίστωση ότι η γεωργία, η κεραμική, η υφαντική, η πλεκτική και η καλαθοπλεκτική, όπως και η ζωγραφική, η χαρακτική και η βαφική – συνολικά η οικιακή βιοτεχνία, με άλλα λόγια οι βάσεις του ανθρώπινου πολιτισμού – είναι εφευρέσεις της γυναίκας, η οποία καθίσταται ο άξονας της πρωτόγονης οικονομίας. «Πάντα τα ένδοξα παρ’ αυτοίς, από των γυναικών ουκ από των ανδρών εστί» αναφέρει ο Πολύβιος. Κι ο μύθος των Αμαζόνων στην ελληνική του μορφή γεννήθηκε σαν σύμβολο των μητριαρχικών θεσμών.
«Ο άνθρωπος είναι από φυσικού του μητριαρχικός, γιατί μητριαρχικός είναι ο πρόγονός του: το Ζώο», μας λέει ο Παναγιώτης Λεκατσάς, μέγας μελετητής του θέματος. «Η σχέση μάνας με το παιδί είναι φυσικό περιστατικό, ενώ του παιδιού με τον πατέρα είναι πλάσμα δικαίου».
Η ανατροπή έρχεται με την εισβολή των ινδοευρωπαϊκών νομαδικών φυλών από τα βάθη της Ασίας στην Βαλκανική που εισάγουν νέα ήθη και έθιμα, μεταξύ άλλων και τη ζωοκλοπή που νομιμοποιεί και την κλοπή κάθε άλλου αγαθού. Το αρσενικό στα μητρικά εδάφη, ενώ έως τότε αποτελούσε υποδεέστερο μέλος της αρχέγονης κοινωνίας, μια και δεν γεννούσε ζωή, διεκδικεί επιθετικά έναν νέο ρόλο.
Από τη στιγμή που ο άνδρας ανακάλυψε τα όπλα και την ατομική ιδιοκτησία άρχισε να θεωρεί τη γυναίκα και τα παιδιά του, ως «γυναίκα του» και «παιδιά του», ως ιδιοκτησία και εμπόρευμά του. Ο Ηρόδοτος μας διηγείται πολλά επ’ αυτού, μαρτυρώντας πολλά επαίσχυντα για τους φιλόδοξους επιδρομείς, απομυθοποιώντας όμως την απαγωγή γυναικών.
Η νέα τάξη των πραγμάτων αποκτά και την επίσημη νομιμοποίηση της:
Ο Κέκροπας, ο πρώτος βασιλιάς της Αθήνας, «υποψιάζεται σοβαρά» αίφνης τη διπλή καταγωγή των ανθρώπων, όχι μόνον από το Θηλυκό αλλά και από το Αρσενικό! Έτσι τα αρσενικά από κυνηγοί-τροφοδότες προάγονται σε άνδρες. Αμέσως θεσπίζει τον γάμο ανάμεσα σε ένα και μόνον άνδρα και σε μία και μόνη γυναίκα. Η θεά Αθηνά “που δεν γνώρισε μητέρα και γεννήθηκε από την κεφαλή του Δία” προστατεύει, φυσικά, τον θεσμό του πατέρα.
Και αρχίζει η αποκαθήλωση της γυναίκας που αιώνες τώρα πρωταγωνιστούσε, μην αναγνωρίζοντάς της ούτε ένα επιπλέον προνόμιο πέραν της γέννας.
Αποκλείεται από την κοινωνική ζωή (βλ. Ολυμπιακούς Αγώνες), τη μόρφωση, τα αξιώματα, ούτε καν συντρώγει στο ίδιο τραπέζι με τον άνδρα της. Εξιδανικεύεται η αρσενική ομοφυλοφιλία – κατά τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα θεωρείται ανώτερη ως προς την σεξουαλική απόλαυση. Η συνουσία με γυναίκα υποβιβάζεται ως κτηνώδης και αναγκαία μόνο προς αναπαραγωγή.
Εάν μας ενοχλεί η «Αστυνομία των Ηθών» στο Ιράν, τον 5οπ.Χ. αιώνα υπήρχε ο θεσμός του “γυναικονόμου”, δηλ. του επόπτη ο οποίος επέβλεπε τη συμπεριφορά των Αθηναίων γυναικών κατά τις εξόδους τους, ώστε να μην παρεκτρέπονται!
Ο Ησίοδος στο Γενεαλογικό Δένδρο της Αρχαίας Αθήνας παρέχει πιστοποιητικά γεννήσεως επωνύμου πατρός και παραβλέπει σχεδόν καθολικά τη μητέρα.
Οι Ολύμπιοι θεοί δίνουν το καλό παράδειγμα: Ο Δίας βιάζει ανερυθρίαστα και νόμιμα τη μάνα του, τη Ρέα. Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια βρίθουν φαλλοκρατικής ιδεολογίας, με τον Οδυσσέα να γκαστρώνει όσες τον φιλοξενούν και η κάθε κλοπή και εξαπάτηση να εκθειάζεται ως «ανδρεία».
Η πατριαρχία εγκαινιάζει την είσοδό της στον πολιτισμό, ιδίως με τον Αισχύλο. Το αρχαίο θέατρο, ως άλλο μέσο μαζικής προπαγάνδας, ερμηνεύει όλο το παρελθόν ανδροκεντρικά. Οι τραγωδίες φαίνεται να γράφτηκαν με κάποιο προμελετημένο σχέδιο, ευφυέστατα διατυπωμένο. Επεδίωκαν σε πρώτο πλάνο την εξημέρωση του ανθρώπου και, πέρα από τον παραγκωνισμό της γυναίκας, την μετάβαση από το ανομοθέτητο μητριαρχικό καθεστώς σε μια πατριαρχική νομοθετημένη κοινωνία, με πνευματικό ηγέτη τον Απόλλωνα, υπεύθυνο μιας νέας ανθρωπιστικής, ειρηνευτικής ηθικής, αλλά στο έπακρο πατριαρχικής.
Οι νέοι θεσμοί ακυρώνουν τους παλαιούς μύθους και διαψεύδουν τη θεϊκή υπόσταση της γυναίκας, την παρουσιάζουν αρνητικά ως εγκληματία (βλ. Κλυταιμνήστρα, Ιοκάστη, Κασσάνδρα). Τονίζεται έντονα ο ρόλος του πατέρα που «γεννά» ενώ η γυναίκα «τίκτει». Ακόμα και τους γυναικείους ρόλους στις αρχαίες τραγωδίες τους υποδύονται τώρα άνδρες με γυναικεία ρούχα.
Έτσι μέχρι και σήμερα, οι ιερείς μας φορούν μακριά άμφια, σχεδόν σε όλες τις θρησκείες ενώ οι γυναίκες σε έμμηνο ρύση δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες – και όχι μόνον – να κοινωνήσουν, να μπούν στο ιερό της εκκλησίας, να περάσουν νεοσπαρμένο χωράφι, να πιάσουν νεογέννητο. Και πόσα άλλα!!!!!
Οι νέες αρετές λοιπόν είναι ο ανταγωνισμός, ο πόλεμος, η επικράτηση πάνω στους άλλους, η προβολή του Εγώ μέσα από τη μείωση των άλλων: Όλες τους είναι «άξιο» έργο των ανδρών. Έτσι εφευρέθηκε κι ολόκληρος ο μύθος της αδύναμης και εύθραυστης γυναίκας, επινόημα του άνδρα ή ακριβέστερα της πατριαρχίας. Από τη Μήδεια – η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, ιστορικά αποδεδειγμένα δεν έσφαξε ποτέ τα παιδιά της – οδηγηθήκαμε στη Σταχτοπούτα! Γιατί;
Μα γιατί η Μήδεια διέθετε δύναμη, πάθος κι επίγνωση της αξίας της. Σεβόταν την ερωτική της πρωτοβουλία και το σώμα της. Εκπροσωπούσε την αυθεντική γυναίκα που αξιώθηκε την γενναιοδωρία του «δημιουργού», να διαιωνίζει το ανθρώπινο γένος. Δεν ήταν συμβατή με την πατριαρχία!
Αντιθέτως, η Σταχτοπούτα περιμένει άβουλη δίπλα στο τζάκι, δεν διεκδικεί τίποτε, το βασιλόπουλο απλά της προέκυψε. Είναι η ταπεινωμένη γυναίκα των πατριαρχικών χρόνων, έρμαιο της τύχης και των ορέξεων του άνδρα. Τα παραμύθια είναι οι καθρέφτες κάθε εποχής εξάλλου.
Και αν νομίζετε πως η γυναίκα φτιάχτηκε απ’ το πλευρό του άνδρα…
«Εκείνον… τον πρώτο άνδρα, άραγε ποιος τον γέννησε;»
Για μια εναλλακτική λύση στην πατριαρχία, εμείς ως γυναίκες δεν χρειάζεται να αρχίσουμε τον αγώνα κατά της. Χρειάζεται να μάθουμε τι ήμασταν, πριν καταντήσουμε «το ασθενές» φύλο. Όχι άλλη χειραφέτηση, αλλά κατάργησή της, αφού γυναίκες κι άνδρες είμαστε – αλήθεια! – φύλα ίσα… ισάξια… κι ισότιμα!
