“Αποδημητικά όνειρα | Rêves migrants” του Ανδρέα Καρακόκκινου
Χριστίνα Λιναρδάκη

Η δίγλωσση συλλογή Αποδημητικά όνειρα | Rêves migrants είναι η νέα ποιητική δουλειά του γνωστού Κύπριου ποιητή και κάτοικου Θεσσαλονίκης, Ανδρέα Καρακόκκινου. Τη μετάφραση των ποιημάτων στα γαλλικά έχει κάνει η ποιήτρια Μελίτα Τόκα-Καραχάλιου, η οποία έχει στο ενεργητικό της πολλές μεταφράσεις από και προς τα γαλλικά.

Σε αυτή τη συλλογή, ο χρόνος μοιάζει να διευρύνεται έτσι όπως επιβραδύνεται, αφού ο ποιητής εστιάζει με μεγάλη λεπτομέρεια στα τεκταινόμενα, μετατρέποντας τον ρυθμό της δράσης σε νοσταλγικό slow motion. Η εν λόγω επιβράδυνση επιτρέπει την ανάδυση αίφνης φαινομενικά νέων διαστάσεων της πραγματικότητας, που έμεναν μέχρι τότε κρυμμένες σε πράγματα τόσα μικρά που συνήθως περνούσαν απαρατήρητα: ένα μικρό λευκό κρινάκι («Η άνοιξη στο μπαλκόνι/ μέσα σε κρίνο λευκό απλωμένη» στο ποίημα «Σε κρίνο λευκό») ή σ’ ένα κομπολόι («δέσαμε τις καρδιές μας/ σ’ ένα πράσινο κομπολόι/ και μια υπόσχεση επιστροφής» στο ποίημα «Το κομπολόι τ’ Αναπλιού»).

Η διάθεση του ποιητή είναι σαφώς ρομαντική και συγχρόνως αναστοχαστική, καθώς ευνοεί τις αναμνήσεις και τις αξιολογήσεις του παρελθόντος:

ΜΝΗΜΕΣ
Χτίζουμε το ποίημα λέξη τη λέξη με υλικά της ψυχής που ξεχάσαμε
σ’ ένα παλιό σακίδιο σχολικής εκδρομής.Τ ις νύχτες αγγίζουμε την
άκρη του ξεκλειδώνουμε τα ασημένια λουριά κι αφήνουμε δειλά-δειλά
να δραπετεύσουν τα όνειρα που ζωγραφίζαμε στους τοίχους με την ορμή
της νιότης κι εκείνα τα παλιά συνθήματα τότε που
ανάβαμε με το πάθος της φωνής τους λύχνους της επανάστασής μας.

 

Όπως είναι φυσικό, η αίσθηση της ματαιότητας διαπερνά τους στίχους:

ΣΕ ΤΙΜΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ
Οι ερωτευμένες λέξεις χαράζονται
πάντα σε πρώτη σελίδα.
Τις νύχτες ανθοβολούνε έρωτα
και το πρωί μαραίνονται
στις άνυδρες ρωγμές της μέρας.
Ύστερα στοιβάζονται στα ράφια
φτηνών παλαιοπωλείων.
Πωλούνται σε τιμή ευκαιρίας.

 

Άλλα θέματα που θίγονται είναι επίσης το εφήμερο των πραγμάτων, ο έρωτας, ο θάνατος, η μοναξιά, ενώ δεν λείπουν και αναφορές στην επικαιρότητα, όπως στο ποίημα «Αιώνια κραυγή» που γράφτηκε στη μνήμη του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.

Πάνω από τα ποιήματα μετεωρίζεται όμως η αχλή της ευθραυστότητας, μια και τα αντικείμενα στην ποίηση του Ανδρέα Καρακόκκινου είναι είτε πολύ μικρά κι επομένως αθέατα και ευαίσθητα, είτε πολύ απαλά και εφήμερα, όπως οι νιφάδες του χιονιού στο ποίημα «Νιφάδες»:

ΝΙΦΑΔΕΣ
Λευκές νιφάδες
χορεύουν
[…]
ακουμπάνε
στο χώμα με χάρη
και σβήνουν
στην αγκαλιά της πρωινής
σιωπής.

 

Στα Αποδημητικά όνειρα οι εποχές εναλλάσσονται κι έτσι έχουμε ποιήματα που μιλούν και για τις τέσσερις μέσα από διάφορους φακούς: της ανάμνησης, της προσδοκίας, της ματαίωσης. Ένα από τα ωραιότερα φθινοπωρινά είναι το ομότιτλο της συλλογής:

ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΟΝΕΙΡΑ
Η σκιά του φθινοπώρου
απλώθηκε
στην τσιμεντένια αυλή
της θλίψης
χωρίς δάκρυ
χωρίς αποχαιρετισμούς
σαν ακαριαία αποδοχή
του τέλους
και σαν χελιδόνι
έτοιμο να πετάξει
στην αγκαλιά
αποδημητικών ονείρων.

 

Συνολικά, τα 22 ποιήματα που απαρτίζουν τη συλλογή Αποδημητικά όνειρα | Rêves migrants χτίζουν ένα απαλό ποιητικό σύμπαν που κλονίζεται από τη ματαιότητα της ύπαρξης, προτού διασωθεί από τη λειτουργία της μνήμης.

 

Χριστίνα Λιναρδάκη

Περισσοτερα αρθρα